Skarga nadzwyczajna od postanowienia Sądu Rejonowego o stwierdzeniu nabycia spadku z dnia 2022-06-13.
Skarga nadzwyczajna od postanowienia Sądu Rejonowego o stwierdzeniu nabycia spadku.
Rzecznik Praw Obywatelskich, z uwagi na konieczność zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, wniósł skargę w Ł. w części, tj. co do jego pkt. 2, zawierającego rozstrzygnięcie o stwierdzeniu nabycia spadku po M. O., zmarłej w dniu 23 stycznia 1962 r.
Na podstawie art. 89 § 1 pkt 2) u.s.n. zaskarżonemu postanowieniu RPO zarzucił rażące naruszenie prawa procesowego poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 669 ustawy - Kodeks postępowania cywilnego (dalej ,,k.p.c.") w zw. z art. 677 § 1 k.p.c. (w jego pierwotnym brzmieniu) w następstwie pominięcia dyspozycji art. 199 § 1 pkt 2 in fine w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., poprzez wydanie rozstrzygnięcia o stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłej M. O., mimo iż sprawa o tym samym przedmiocie została już wcześniej prawomocnie rozpoznana, tj. wobec nieuwzględnienia przez Sąd Rejonowy w Ł. faktu, iż w obrocie, w chwili zainicjowania postępowania w sprawie funkcjonowało już prawomocne postanowienie Sądu Rejonowego w Ł. z dnia 28 grudnia 1990 r. stwierdzające nabycie spadku po M. O.
Niezależnie od powyższego - stosownie do treści art. 89 § 1 pkt 1) u.s.n. zaskarżonemu orzeczeniu RPO zarzucił naruszenie konstytucyjnej zasady zaufania do państwa oraz zasady bezpieczeństwa prawnego, wywodzonych z art. 2 Konstytucji oraz konstytucyjnego prawa do dziedziczenia, chronionego w ramach art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji, jak i konstytucyjnego prawa do sądu, wyrażonego w ramach art. 45 ust. 1 Konstytucji, z uwagi na wydanie drugiego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po M. O. Tym samym został stworzony stan niepewności prawnej, w ramach którego uczestnicy postępowań nie mogą legitymować się jednoznacznym i niebudzącym wątpliwości potwierdzeniem nabycia uprawnień spadkowych, co w istocie skutkuje pozbawieniem ich możliwości skutecznej realizacji uprawnień majątkowych nabytych na podstawie dziedziczenia.
Mając na uwadze powyższe, Rzecznik wniósł o uchylenie przez Sąd Najwyższy postanowienia Sądu Rejonowego w Ł. z dnia 6 sierpnia 2008 r., wydanego w sprawie w zaskarżonej części (jego pkt. 2) i umorzenie postępowania w tej sprawie, zainicjowanej wnioskiem Z. K., L. S. i K. P. o stwierdzenie nabycia spadku, w części dotyczącej żądania stwierdzenia nabycia spadku po M. O.
Sąd Najwyższy orzekł, iż skarga nadzwyczajna wniesiona przez Rzecznika Praw Obywatelskich jest w sposób oczywisty zasadna. Należy podzielić zarzut rażącego naruszenia prawa procesowego, polegającego na niewłaściwym zastosowaniu art. 669 w zw. z art. 677 § 1 k.p.c, w następstwie pominięcia dyspozycji art. 199 § 1 pkt 2 in fine w zw. z art. 13 § 2 k.p.c, poprzez wydanie rozstrzygnięcia o stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłej M. O., pomimo że ten sam Sąd wydał już prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po tym samym spadkodawcy. Na skutek tego doszło do sytuacji, w której o tym samym przedmiocie postępowania (spadku po M. O.) rozstrzygają dwa prawomocne orzeczenia. Ze względu na zasadę powagi rzeczy osądzonej niedopuszczalne jest, aby w obrocie prawnym występowały dwa prawomocne postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po tej samej osobie. Ponadto, poprzez wydanie zaskarżonego postanowienia doszło do naruszenia wywodzonych z art. 2 Konstytucji zasad: zaufania do państwa i bezpieczeństwa prawnego, jak też konstytucyjnego prawa do dziedziczenia, chronionego w ramach art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji, oraz konstytucyjnego prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji).