Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie wsparcia gospodarstw domowych dotkniętych podwyżkami paliw wykorzystywanych do ogrzewania nieruchomości.

W ustawie z 17 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym przewidziano wsparcie państwa dla najbardziej potrzebujących obywateli i wskazanych w ustawie cudzoziemców w pokryciu części kosztów energii oraz rosnących cen żywności. Dodatek jest wypłacany dwa razy do roku - pierwsza rata do 31 marca 2022 r. a druga do 2 grudnia 2022 r. Przysługuje on gospodarstwom domowym, które mają przeciętne miesięczne dochody nieprzekraczające 2100 zł w gospodarstwie jednoosobowym, bądź 1500 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym. Powyższe świadczenie w podwyższonej wysokości nie przysługuje jednak gospodarstwom domowym, które ogrzewają swoje domy gazem propan i propan butan tzw. LPG oraz olejem opałowym. Takie rozwiązanie z niezrozumiałych przyczyn dyskryminuje te gospodarstwa domowe, albowiem przy spełnieniu kryterium dochodowego są one w sytuacji gorszej od gospodarstw domowych, które wykorzystują do ogrzewania paliwa stałe.

Polska Organizacja Gazu Płynnego zwraca uwagę na konieczność zapewnienia równorzędnego traktowania odbiorców gazu płynnego oraz gazu ziemnego. Po publikacji projektu rozporządzenia w sprawie obniżenia stawek VAT - w którym Minister Finansów zaproponował obniżenie na dwa miesiące (styczeń-marzec 2022 r.) stawki VAT na gaz ziemny oraz ciepło sieciowe z 23% na 8% oraz stawki VAT na energię elektryczną do 5%, opowiadając się jednocześnie za utrzymaniem 23% stawki VAT na gaz płynny LPG - Polska Organizacja Gazu Płynnego przedłożyła MF uwagi, po raz kolejny interweniując w interesie obywateli wykorzystujących LPG do ogrzewania. W odpowiedzi ministerstwo wyjaśniło , że nie jest możliwe obniżenie stawek VAT w ramach obowiązujących przepisów. Regulacje unijne wykluczają bowiem zastosowanie rozwiązań obniżających stawki podatków wprowadzonych w ramach tzw. Tarczy antyinflacyjnej wobec gospodarstw domowych, które do produkcji ciepła wykorzystują gaz płynny LPG.

W tej sytuacji jedynym realnym wsparciem dla gospodarstw ogrzewanych LPG byłoby objęcie ich możliwością uzyskania dodatku osłonowego w podwyższonej wysokości - jak przewidziano to dla osób ogrzewających się węglem czy paliwami węglopochodnymi. Uwagi te należy odnieść również do gospodarstw ogrzewanych olejem opałowym. W tym przypadku nie ma uzasadnienia pozbawienie ich dodatku osłonowego powiększonego o 25%. Również wobec i tych osób nie przewidziano obniżenia stawki VAT i akcyzy w tzw. Tarczach antyinflacyjnych 1.0 i 2.0 dla olejów opałowych.

Wobec powyższego Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o rozważenie zasadności pilnego podjęcia działań legislacyjnych zmierzających do objęcia wsparciem finansowym gospodarstw domowych dotkniętych podwyżkami paliw wykorzystywanych w celu ogrzewania nieruchomości mieszkalnych.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Klimatu i Środowiska w piśmie z 17 maja 2022 r. wyjaśniła, że dodatek osłonowy, skierowany do mniej zamożnych osób i rodzin, wprowadzony jako jeden z elementów Tarczy Antyinflacyjnej Rządu, ma m.in. zrekompensować w 2022 r. wzrosty kosztów energii i gazu ziemnego oraz wzrost kosztów ogrzewania, jak również wzrost cen podstawowych produktów spożywczych. Stanowi on więc skuteczną i doraźną pomoc w sytuacji wywołującej obawę przed obniżeniem stopy życiowej obywateli i brakiem ciągłości dostaw energii. Należy podkreślić, że jest to niespotykane dotychczas rozwiązanie, na które przeznaczono blisko 5 mld zł, które stanowi wsparcie dla blisko 7 mln gospodarstw domowych – czyli dla prawie połowy wszystkich gospodarstw w naszym kraju. Odbiorcy korzystając z LPG czy oleju opałowego nie zostali pominięci w rozwiązaniu zaproponowanym w ustawie o dodatku osłonowym i również mogą skorzystać ze wsparcia. W odniesieniu do rozwiązania polegającego na objęciu wyższą kwotą dodatku osłonowego osób wykorzystujących do ogrzewania paliwa stałe Minister zwróciła uwagę, że nie było ono częścią przedłożenia rządowego, lecz jest ono wynikiem poprawki wniesionej przez grupę posłów. Podjęte działania legislacyjne w ramach powyższej ustawy, dokonane przez Rząd RP nie miały na celu dyskryminacji jakichkolwiek gospodarstw domowych, lecz wspomóc te, które w ocenie ustawodawców najbardziej narażone były na skutki wysokiej inflacji i związane z nią koszty życia.