Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Zastępcy Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w sprawie niezapewnienia intymności podczas korzystania z urządzeń sanitarnych w celach wieloosobowych.

W zainteresowaniu Rzecznika Praw Obywatelskich nadal pozostają kwestie dotyczące stanu realizacji pełnej zabudowy kącików sanitarnych w celach wieloosobowych, modernizacji łaźni więziennych oraz likwidacji cel większych niż 10-osobowe. Jednocześnie RPO postanowił zwrócić uwagę na jeszcze jeden problem, który jest przedmiotem skarg osób pozbawionych wolności, kierowanych do Biura Rzecznika. Dotyczy on usytuowania umywalki w wieloosobowej celi mieszkalnej poza zabudowanym kącikiem sanitarnym, gdy to jest jedyne urządzenie sanitarne tego rodzaju. Skargi w tym zakresie Rzecznik uznaje za uzasadnione, bowiem osadzeni, zakwaterowani w takich celach, nie mają zapewnionych warunków intymności podczas wykonywania czynności zawiązanych z utrzymaniem higieny osobistej.

Rzecznik Praw Obywatelskich od wielu lat przedstawia opinię, iż takie usytuowanie umywalki w celi mieszkalnej wieloosobowej, narusza przepis § 29 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 grudnia 2016 r. w sprawie regulaminu organizacyjnoporządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności oraz odpowiednio przepis § 34 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 grudnia 2016 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania tymczasowego aresztowania. Przepisy te stanowią, że niezbędne urządzenia sanitarne sytuuje się w sposób zapewniający ich niekrępujące użytkowanie. Powszechnie uznaje się, że do niezbędnych urządzeń sanitarnych należy również umywalka, zatem i ona powinna być w taki sposób usytuowana. Stanowisko to było prezentowane Dyrektorowi Generalnemu Służby Więziennej w wystąpieniach z 2015 i 2016 roku, jednak nie spotkało się ono z akceptacją ze strony kierownictwa Centralnego Zarządu Służby Więziennej.

Wobec powyższego Rzecznik ponownie zwrócił się z prośbą o rozważenie sprawy i podjęcie działań, zmierzających do umieszczenia umywalek w kącikach sanitarnych w sposób, który zapewni osadzonym warunki intymności podczas wykonywania czynności związanych z utrzymaniem higieny osobistej.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Zastępca Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w piśmie z 16 maja 2022 r. poinformował, że Służba Więzienna, podobnie jak w latach poprzednich, realizuje przedsięwzięcia zmierzające do pełnej zabudowy kącików sanitarnych w celach mieszkalnych wieloosobowych. W latach 2011-2021 wykonano przedmiotową zabudowę w 6 652 celach mieszkalnych. W roku 2021 przedsięwzięcie to zrealizowano w 53 celach. Według informacji pozyskanych z okręgowych inspektoratów Służby Więziennej pozostało jedynie 170 kącików sanitarnych, które nie posiadają pełnej zabudowy. W zakresie likwidacji cel o pojemności powyżej dziesięciu miejsc zakwaterowania, jednostki penitencjarne, zgodnie ze złożoną deklaracją, również w 2021 roku podjęły stosowne działania. W ubiegłym roku zmniejszono pojemność 3 takich cel mieszkalnych w jednostkach penitencjarnych typu zamkniętego. W 2022 roku planowane jest zmniejszenie pojemności w 4 takich celach. Mając na uwadze wagę problemu należy zauważyć, że trudności organizacyjne w sytuacji trwającej pandemii COVID-19, utrudniają szerszy zakres działań w tym zakresie. W zakresie usytuowania umywalki w wieloosobowej celi mieszkalnej poza zabudowanym kącikiem sanitarnym, Zastępca Dyrektora Generalnego SW wskazał, że zidentyfikowano 4 496 takich cel mieszkalnych, w oddziałach mieszkalnych, które nie podlegały gruntownej przebudowie w ostatnich latach. Jednocześnie, wszystkie nowoprojektowane pawilony postulowany wymóg spełniają.