Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie pytania prawnego Sądu Rejonowego dotyczącego zbadania zgodności z Konstytucją przepisów tzw. Tarczy 4.0 z dnia 2022-03-30.
Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie pytania prawnego Sądu Rejonowego dotyczącego zbadania zgodności z Konstytucją przepisów tzw. Tarczy 4.0.
Rzecznik Praw Obywatelskich zgłosił udział w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie pytania prawnego Sądu Rejonowego w Kolbuszowej i przedstawił następujące stanowisko w sprawie: art. 38 pkt 3 ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z występowaniem COVID-19 (dalej jako: Tarcza 4.0) jest niezgodny z art. 7 i 112 Konstytucji.
RPO zauważył, iż w sprawie objętej pytaniem prawnym sądu niewątpliwie wydanie wyroku łącznego zależy od rozstrzygnięcia przez Trybunał Konstytucyjny zagadnienia legalności procesu legislacyjnego, w wyniku którego do obrotu prawnego zostały wprowadzone przepisy, które mają stanowić podstawę orzekania przez sąd.
Nie ulega wątpliwości, że Sejm procedując nad art. 38 pkt 3 "Tarczy 4.0" nie działał zgodnie z art. 7 Konstytucji, a więc na podstawie i w granicach prawa, poprzez rażące naruszenie postanowień regulaminu Sejmu naruszył też art. 112 Konstytucji. Brak jest jednocześnie podstaw do przyjęcia, że zmiany w Kodeksie karnym były uzasadnione sytuacją wywołaną rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2. W przypadku ww. zmiany kodeksu uchwalonej w zaskarżonym przepisie można bowiem mówić o instrumentalnym wykorzystaniu sytuacji związanej z epidemią choroby COVID-19 do przeprowadzenia zmian, które w normalnym, spełniającym standardy konstytucyjne procesie legislacyjnym, musiałyby być podane dogłębnej analizie i refleksji.
Wprowadzone art. 38 pkt 3 ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z występowaniem COVID-19 zmiany są tożsame z tymi, które zawierała ustawa o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, o niezgodności której z art. 7 w związku z art. 112 oraz z art. 119 ust. 1 Konstytucji Trybunał Konstytucyjny orzekł w wyroku z dnia 14 lipca 2020 r. (sygn. Kp 1/19).
RPO zauważył, że waga materii, której dotyczy zaskarżony art. 38 pkt 3 ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z występowaniem COVID-19, nie tylko nakazywała procedowanie z uwzględnieniem trybu przewidzianego w rozdziale 4 działu II regulaminu Sejmu, ale również z najwyższą starannością wymaganą w przypadku kodyfikacji karnych w związku z ich represyjnym charakterem
Rzecznik wskazał, iż przebieg procesu legislacyjnego w sprawie przepisu art. 38 pkt 3 ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z występowaniem COVID-19 prowadzi do wniosku, że naruszenie w tym przypadku reguł stanowienia prawa doprowadziło do niezgodności z art. 7 Konstytucji. Należy bowiem uznać, że tego rodzaju naruszenia, jakie miały miejsce w toku prac nad tą regulacją, przy braku merytorycznego związku zmian w kodeksie z ustawami dotyczącymi problematyki związanej z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, nie mogą być uznane za nieistotne. Mają one kwalifikowany charakter, który uzasadnia stwierdzenie także niezgodności objętego pytaniem prawnym przepisu z art. 112 Konstytucji.
Ze wskazanych powodów przepis art. 38 pkt 3 ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z występowaniem COVID-19 jest niezgodny z art. 7 i art. 112 Konstytucji.
Na podstawie postanowienia z 31 stycznia 2024 r., sąd pytający cofnął pytanie prawne. W uzasadnieniu wskazał, że pytanie prawne stało się bezzasadne. Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje: Zgodnie z art. 56 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (dalej jako: „u.o.t.p.TK”) do rozpoczęcia rozprawy sąd, który przedstawił Trybunałowi pytanie prawne, może je wycofać. Sąd pytający w postanowieniu z 31 stycznia 2024 r. cofnął w całości pytanie prawne. W myśl art. 59 ust. 1 pkt 1 u.o.t.p.TK cofnięcie pytania prawnego powoduje zaś konieczność umorzenia postępowania.