Wystąpienie do Ministra Finansów w sprawie zmian w prawie podatkowym, które mogą naruszać prawo do prywatności z dnia 2022-03-14.
Wystąpienie do Ministra Finansów w sprawie zmian w prawie podatkowym, które mogą naruszać prawo do prywatności.
Do Rzecznika Praw Obywatelskich zwracają się z prośbami o interwencję obywatele zaniepokojeni wprowadzanymi zmianami w prawie podatkowym. Dodatkowo także wskazać należy, że w miarę jak możliwe jest realne analizowanie nowych przepisów podatkowych, pojawia się coraz więcej relewantnych publikacji prasowych dotyczących zwiększania uprawnień organów podatkowych.
W art. 20 ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw zawarte zostały zmiany w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej (dalej jako: "ustawa o KAS"). W pkt 8 przywołanej powyżej jednostki redakcyjnej ustawy zmieniającej zawarto nowe brzmienie wprowadzenia do wyliczenia w art. 48 ust. 1 ustawy o KAS. Zgodnie z nowym brzmieniem przywołanego powyżej przepisu, na sporządzone na piśmie żądanie Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, naczelnika urzędu celno-skarbowego lub naczelnika urzędu skarbowego wydane w związku z wszczętym postępowaniem przygotowawczym lub czynnościami wyjaśniającymi odpowiednio w sprawie o przestępstwa lub wykroczenia oraz przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe, bank jest obowiązany do sporządzania i przekazywania informacji dotyczących osoby fizycznej lub osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej lub danych pełnomocników wskazanego w żądaniu rachunku bankowego w przypadku, gdy postępowanie przygotowawcze lub czynności wyjaśniające są prowadzone w związku z czynami popełnionymi w zakresie działalności osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej.
RPO podkreślił, że w powołanym przepisie w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2022 roku obowiązek banku do sporządzenia i przekazania informacji dotyczącej konkretnego rachunku bankowego dotyczy osoby podejrzanej, od dnia 1 lipca 2022 roku zaś osoby fizycznej, co znacząco poszerza zakres nie tylko kompetencji organu, ale przede wszystkim zakres ingerencji w strefę prywatności wszystkich obywateli. Ponadto z dniem 1 lipca 2022 roku rozszerzony zostanie także katalog podmiotów, które będą mogły żądać ujawnienia przez bank takich informacji.
Rzecznik zauważył także, że w uzasadnieniu projektowanej regulacji, na etapie przekazania projektu do uzgodnień powyższe zmiany nie zostały omówione, nie wskazano dla nich ratio legis. Analiza zagadnienia, będącego przedmiotem wystąpienia Rzecznika, wskazuje zatem na to, że wymogi dla przygotowania ustawy nie zostały spełnione.
RPO wielokrotnie już podejmował działania, zarówno generalne, jak i te wynikające z indywidualnych skarg obywateli, w związku z wejściem w życie nowych przepisów podatkowych, które w ocenie Rzecznika nie zostały przygotowane we właściwy sposób. Także sposób odniesienia się do licznych uwag zgłaszanych na etapie konsultacji publicznych projektu ustawy wydaje się zdawkowy i nie odnoszący się do całości podnoszonej w opiniach problematyki. Powyższe potwierdza również apel Rady Przedsiębiorczości, skupiającej największe organizacje przedsiębiorców w Polsce, przedłożony Radzie Ministrów i dotyczący potrzeby pilnego przygotowania i przedłożenia do Sejmu projektu zmian legislacyjnych, które zawieszą stosowanie przepisów podatkowych Polskiego Ładu do dnia 1 stycznia 2023 r. oraz przywrócą do tego czasu w obrocie prawnym stosowanie dotychczasowych regulacji prawa podatkowego.
Mając zatem na uwadze przedstawione w niniejszym wystąpieniu zagadnienia, Rzecznik zwrócił się do Premiera z prośbą o złożenie wyjaśnień w przedmiotowej sprawie, w szczególności przedstawienie wyczerpującego uzasadnienia dla wprowadzonej zmiany w ustawie o KAS.