Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie utrudnionego dostępu do procedury wydawania paszportu.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich zgłaszają się obywatele, którzy proszą o pomoc w sprawie utrudnionego dostępu do procedury wydawania paszportu w urzędach wojewódzkich. Wnioskodawcy z różnych części kraju wskazują, że od pewnego czasu bezskutecznie próbują umówić się na wizytę we właściwym dla swojego miejsca zamieszkania urzędzie w celu złożenia wniosku o wydanie paszportu. Problem dotyczy zarówno kontaktu telefonicznego, jak i systemu rejestracji online.

Rzecznik zdaje sobie sprawę, że zwiększony ruch w polskich urzędach spowodowany jest wojną na Ukrainie. Kryzysowa sytuacja międzynarodowa nie powinna jednak wpływać na swobodny dostęp obywateli do urzędów państwowych, a także uniemożliwiać im uzyskanie paszportu.

Sygnalizując powyższy problem RPO pragnie także zauważyć, że w dniu 27 marca 2022 r. wejdą w życie przepisy zmieniające ustawę o dokumentach paszportowych w jej dotychczasowym brzmieniu. Nowelizacja ustawy zakłada uproszczenie i usprawnienie procedur administracyjnych oraz ich informatyzację. Zmiany mają też wzmocnić bezpieczeństwo wydawanych dokumentów paszportowych i w sposób kompleksowy regulować realizację spraw paszportowych. Głównym celem zmian jest utworzenie Rejestru Dokumentów Paszportowych, który zastąpi dotychczasową Centralną Ewidencję Wydanych i Unieważnionych Dokumentów Paszportowych oraz lokalne ewidencje. Budowa nowego rejestru pozwoli na odejście od konieczności wypełnienia i złożenia papierowego wniosku o paszport. Uruchomione zostaną usługi elektroniczne, takie jak weryfikacja ważności paszportu, sprawdzenie, jakie dane są przetwarzane w rejestrze oraz możliwość zgłoszenia utraty paszportu, która skutkować będzie automatycznym unieważnieniem dokumentu.

Mając na uwadze powyższe Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o przedstawienie wyjaśnień w sprawie obecnych trudności dotyczących procedury wydania paszportu oraz poinformowanie Rzecznika o planowanych działaniach w celu rozwiązania problemu, a także o informacje, w jaki sposób polskie urzędy wojewódzkie zostały przygotowane do wchodzących w dniu 27 marca 2022 r. w życie zmian w procedurze wydania paszportu.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji w piśmie z 10 maja 2022 r. przyznał, iż w ostatnim czasie jest odczuwalne wzmożone zainteresowanie obywateli możliwością uzyskania dokumentów paszportowych, co przekłada się na występowanie utrudnień w dostępie do niektórych jednostek paszportowych w całym kraju. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przykłada dużą wagę do sygnałów zgłaszanych przez obywateli i podejmuje działania mające zapewnić pomoc obywatelom w realizacji ich spraw. W dniu 28 lutego 2022 r. MSWiA zwróciło się do dyrektorów wydziałów spraw obywatelskich i równorzędnych w urzędach wojewódzkich o rozważenie możliwości podjęcia takich działań organizacyjnych dotyczących pracy urzędu, aby umożliwić wszystkim potrzebującym załatwienie sprawy paszportowej. Z udzielonych odpowiedzi wynikało, że w różnych częściach kraju wprowadzono szereg usprawniających inicjatyw, np.: wydłużono godziny obsługi obywateli ubiegających się o wydanie dokumentu paszportowego; w miarę możliwości delegowano pracowników z innych komórek organizacyjnych do realizacji zadań paszportowych; uruchomiono tzw. „soboty paszportowe” pozwalające na złożenie wniosku o wydanie paszportu w dzień wolny od pracy.