Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów w sprawie utraty prawa do odprawy w związku z powołaniem do zawodowej służby wojskowej.

Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają wnioski funkcjonariuszy, pozbawionych prawa do odprawy za okres służby (np. w Policji), jeżeli bezpośrednio po zwolnieniu ze służby zostali powołani do zawodowej służby wojskowej (np. w Żandarmerii Wojskowej). Zainteresowani dowiadują się o tym dopiero z momentem zwolnienia z zawodowej służby wojskowej, otrzymując odprawę wyłącznie za okres służby wojskowej.

W niniejszej sprawie Rzecznik pismem z 27 maja 2020 r. zwracał się już do Ministra Obrony Narodowej, który w odpowiedzi z dnia 30 lipca 2020 r. uznał, że opisany wyżej problem dotyczy pragmatyk innych służb mundurowych. W ocenie Ministra konstrukcja wojskowej ustawy pragmatycznej zakłada, że odprawa z tytułu zwolnienia z zawodowej służby wojskowej ma na celu charakter bodźcowego oddziaływania w kierunku długoletniego i wzorowego pełnienia służby wojskowej. Przyjęte kryteria ustalania wysokości odprawy zostałyby zaburzone w razie wprowadzenia możliwości zaliczenia okresów służby w innych formacjach mundurowych lub służbach specjalnych, jak również zaliczenia okresów zatrudnienia.

Z uwagi na kolejne wnioski wpływające w tej sprawie, pismem z dnia 14 września 2021 r., RPO zwrócił się w tej sprawie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Koordynatora ds. Służb Specjalnych. W odpowiedzi z 17 stycznia 2022 r. Minister wskazał, że niewątpliwe podobieństwa stosunku służbowego łączącego funkcjonariusza ze służbą mundurową oraz stosunku służbowego żołnierza zawodowego, usankcjonowane w przywołanych wyżej przepisach ustawowych, przemawiają za tym, aby służba w poszczególnych formacjach mundurowych była, na zasadzie wzajemności, uwzględniana przy ustalaniu wysokości odprawy należnej żołnierzowi zwalnianemu z zawodowej służby wojskowej.

W chwili obecnej ukształtowane zostały dwa kolidujące ze sobą stanowiska resortów: obrony narodowej i spraw wewnętrznych, które w żaden sposób nie rozwiązują problemu odpraw dla funkcjonariuszy kontynuujących służbę w Siłach Zbrojnych. Obowiązujące przepisy w korzystniejszej sytuacji stawiają funkcjonariuszy, którzy nie informują organów kadrowych o powołaniu do zawodowej służby wojskowej bezpośrednio po zwolnieniu ze służby, co narusza zasadę równego traktowania.

Wobec powyższego, Rzecznik zwrócił się do Premiera z prośbą o rozstrzygnięcie przedstawionego sporu.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Zastępca Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w piśmie z 24 marca 2022 r. zauważył, że w ocenie Rządowego Centrum Legislacji między przepisami ustawy o Policji i ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych nie dochodzi do kolizji. Przywołane ustawy zawierają przepisy, które mają charakter komplementarnych rozwiązań pragmatycznych. Dotychczas judykatura wielokrotnie odrzucała zarzut sprzeczności lub wzajemnego wykluczania się przepisów ustawy o Policji i ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Niestosowanie przepisów ustawy o Policji przy odprawie wypłacanej żołnierzom zawodowym ma zaś źródło w odmiennych, niekolidujących ze sobą regulacjach, o których celowości i zasadności przesądza ustawodawca. Tym samym, przepisy ustawy o Policji i ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, dotyczące jednorazowej odprawy związanej z odejściem ze służby, w zakresie wskazanym w wystąpieniu RPO, nie budzą wątpliwości w świetle konstytucyjnej zasady równości. Zastępca Szefa KPRM zaznaczył ponadto, że organem posiadającym wyłączną kompetencję do zbadania zgodności przepisów ustaw z Konstytucją jest Trybunał Konstytucyjny, przed którym postępowanie w podnoszonej sprawie może zainicjować, w razie dalszych wątpliwości, także Rzecznik Praw Obywatelskich.