Wystąpienie do Ministra Finansów w sprawie obniżenia świadczeń emerytalnych w związku z wejściem w życie tzw. Polskiego Ładu z dnia 2022-01-12.
Wystąpienie do Ministra Finansów w sprawie obniżenia świadczeń emerytalnych w związku z wejściem w życie tzw. Polskiego Ładu.
Aktualnie do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich masowo napływają skargi emerytów, którzy w związku z wejściem w życie tzw. Polskiego Ładu, z początkiem stycznia 2022 r. otrzymali niższe świadczenia w stosunku do ubiegłorocznych. Seniorzy wyrażają poczucie skrzywdzenia i niesprawiedliwości. Wskazują, że czują się lekceważąco potraktowani przez ustawodawcę, który u schyłku ich drogi życiowej wprowadza przepisy obniżające świadczenia emerytalne i to w dobie wysokiej inflacji oraz trwającej pandemii COVID-19. W praktyce utrata części ciężko wypracowanych przez lata emerytur oznacza dla tej grupy obywateli swoistą "karę" za to, że wcześniej dłużej pracowali i byli aktywni zawodowo.
Skarżący zwracają także uwagę, że przepisy Polskiego Ładu prowadzą do powstania podziałów społecznych w grupie seniorów, dzieląc ich na emerytów uprzywilejowanych, tj. tych, którzy w wyniku reformy systemu podatkowego zyskali, oraz na emerytów poszkodowanych, tj. tych którzy w rzeczywistości dłużej pracowali po to, aby obecnie płacić wyższe podatki i otrzymywać zmniejszone świadczenia emerytalne.
Ponadto, emeryci nie rozumieją, dlaczego nie zostali objęci możliwością skorzystania z mechanizmu, jakim jest ulga dla klasy średniej. Instytucja ta w założeniu ma na celu rekompensatę strat spowodowanych wyłączeniem możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku. Ustawodawca jednak skierował ją wyłącznie do podatników zatrudnionych na podstawie szeroko rozumianego stosunku pracy (stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy) oraz podatników osiągających przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Rzecznik zauważył, że w toku prac legislacyjnych nad Polskim Ładem wielokrotnie sygnalizowany był problem sytuacji emerytów/rencistów, którzy zostali pominięci przy konstrukcji ulgi dla klasy średniej. RPO również zwracał uwagę na tę kwestię w wystąpieniu skierowanym do Marszałka Senatu, wskazując na konieczność wprowadzenia mechanizmów pozwalających tej grupie obywateli na rekompensatę braku możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku. Ostatecznie jednak poprawki Senatu rozszerzające możliwość stosowania ulgi dla klasy średniej na emerytów, rencistów oraz osoby osiągające przychody z umów zlecenia, nie zostały uwzględnione przez Sejm.
Rzecznik podkreślił także, że wprowadzone do systemu podatkowego ulgi podlegają weryfikacji z punktu widzenia konstytucyjnych zasad zawartych w ustawie zasadniczej. Jeśli bowiem ustawodawca decyduje się na przyznanie podatnikom ulgi, musi przestrzegać wymogu regulacji zasad ich przyznawania w drodze ustawowej, a także stanowić je z poszanowaniem wartości konstytucyjnie chronionych, tj. zasadą ochrony praw nabytych, zasadą sprawiedliwości społecznej, zasadą zaufania obywatela do państwa i prawa, a także zasadą równości.
Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o przedstawienie stanowiska w sprawie.