Skarga kasacyjna na postanowienie Sądu Okręgowego oddalające apelację Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 2021-11-19.
Skarga kasacyjna na postanowienie Sądu Okręgowego oddalające apelację Rzecznika Praw Obywatelskich.
Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył w całości postanowienie Sądu Okręgowego w W. z 3 sierpnia 2021 r. Zaskarżonemu postanowieniu RPO zarzucił: 1) na podstawie art. 3983 § 1 pkt 1 w zw. z art. 13 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego: a) mające istotny wpływ na wynik sprawy naruszenie art. 3271 § 1 pkt 1 i 2 w zw. z art. 391 § 1 w zw. z art. 361 Kodeksu postępowania cywilnego poprzez wewnętrzną sprzeczność uzasadnienia zaskarżonego postanowienia, polegającą na jednoczesnym stwierdzeniu wystąpienia bezpośredniego zagrożenia życia uczestnika i jedynie ryzyka wystąpienia bezpośredniego zagrożenia życia uczestnika; b) mające istotny wpływ na wynik sprawy naruszenie art. 3271 § 1 pkt 1 i 2 w zw. z art. 391 § 1 w zw. z art. 361 Kodeksu postępowania cywilnego w zw. z art. 23 ust. 1 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego poprzez niewskazanie konkretnych "dotychczasowych zachowań" uczestnika, które w ocenie Sądu Okręgowego pozwalają na stwierdzenie, że zagrażał on bezpośrednio swojemu życiu. 2) na podstawie art. 3983 § 1 pkt 1 w zw. z art. 13 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego naruszenie art. 23 ust. 1 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego w zw. z art. 31 ust. 1 i art. 41 ust. 1 Konstytucji oraz w zw. z art. 5 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie w ustalonym stanie faktycznym, polegające na nieuprawnionym zakwalifikowaniu ustalonych zachowań uczestnika jako znamionujących bezpośrednie i realne zagrożenie jego życia.
Mając powyższe na względzie, Rzecznik wniósł o: przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania z uwagi na jej oczywistą zasadność w oparciu o art. 3984 § 2 w zw. z art. 3989 § 1 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego; uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w W; ewentualnie - w razie uznania podniesionych w niniejszej skardze kasacyjnej zarzutów natury procesowej za nietrafne - uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i - na zasadzie art. 39816 Kodeksu postępowania cywilnego - rozpoznanie apelacji Rzecznika Praw Obywatelskich oraz zmianę postanowienia Sądu Rejonowego w W. z 17 maja 2021 r., poprzez orzeczenie o braku podstaw do przyjęcia K. L. do szpitala psychiatrycznego w dniu 10 października 2019 r. na podstawie art. 23 ust. 1 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.
Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w W. do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego. Sąd wskazał, iż przeprowadzenie prawidłowej subsumpcji wymaga skonkretyzowanych ustaleń faktycznych, pozwalających na przeprowadzenie pełnej oceny stanu uczestnika w chwili jego przyjęcia, nie może natomiast opierać się na uogólnieniach i wywiedzionych z nich niejednoznacznych domniemaniach o wystąpieniu zagrożenia jego życia. Hospitalizacja psychiatryczna dokonana wbrew woli pacjenta stanowi pozbawienie go wolności, a więc prawa chronionego przez art. 31 i art. 41 Konstytucji oraz art. 5 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Przyjęcie, że zachodziły podstawy do zastosowania ustawowego zezwolenia na naruszenie tego prawa dla dobra pacjenta wymaga bezwzględnie ścisłej wykładani i stosowania przepisów ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Wymaganie to nie zostało w rozpatrywanej sprawie wypełnione, zaś zarzuty przedstawione w skardze kasacyjnej okazały się uzasadnione i usprawiedliwiały wniosek o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.