Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Minister Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wciąż wpływają liczne skargi na przewlekłość postępowań w sprawach o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz świadczenia wychowawczego, objętych koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego. Problem ten był już przedstawiany w wystąpieniach generalnych RPO, począwszy od 2016 r. W odpowiedziach resort polityki społecznej wskazywał na podejmowane działania zmierzające do poprawy sytuacji w tym zakresie.

Skarżący, którzy oczekują na decyzje z urzędów wojewódzkich w sprawie ustalenia prawa do świadczeń, powołują się na przewlekłość dotychczas prowadzonych postępowań i brak rozpatrzenia wniosków nawet dotyczących kilku okresów świadczeniowych. Wskazać też należy, że na wnoszone do wojewódzkich sądów administracyjnych skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowań zapadają coraz częściej wyroki korzystne dla skarżących, stwierdzające dopuszczenie się przewlekłości postępowania, przy czym ta przewlekłość ma miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

Osoby zwracające się do Rzecznika podnoszą, iż czują się gorzej traktowane, ponieważ z powodu długotrwałego rozpatrywania spraw nie mogą zapewnić dzieciom dostępu do dodatkowych zajęć edukacyjnych, czy rehabilitacyjnych w przypadku dzieci z niepełnosprawnościami. W dotychczasowych wystąpieniach Rzecznik podkreślał, iż celem świadczeń rodzinnych i wychowawczych jest wsparcie rodzica opiekującego się dzieckiem i w tej sytuacji czas odgrywa bardzo istotną rolę. Długotrwałość procedowania skutkuje brakiem pomocy finansowej państwa, czego konsekwencje mogą być bardzo dotkliwe, np. w postaci braku środków na leczenie bądź rehabilitację dzieci.

Mając powyższe na uwadze, Rzecznik zwrócił się do Minister z prośbą o przedstawienie informacji o podjętych i planowanych działaniach zmierzających do usprawnienia procesu wypłaty świadczeń rodzinnych i świadczenia wychowawczego objętych koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej w piśmie z 15 listopada 2021 r. poinformowała, że w dniu 21 października 2021 r. Prezydent RP podpisał ustawę o zmianie ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci oraz niektórych innych ustaw. Powyższa ustawa wdraża szereg nowelizacji, mających na celu usprawnienie procesu przyznawania świadczenia wychowawczego. Główną zmianą wprowadzoną powyższą nowelizacją, będzie przeniesienie zadania, dotyczącego rozpatrywania wniosków o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - dla wniosków złożonych po dniu 1 stycznia 2022 r. Tym samym, właściwymi do rozpatrzenia wniosków o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na podstawie przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, za okresy wcześniejsze oraz bieżący (2021/2022) pozostaną urzędy wojewódzkie. W dniu 10 listopada br. skierowano do wojewodów pismo, zawierające informacje, dotyczące nowego zakresu zadań, wynikających z nowelizacji przepisów oraz ponownie zaapelowano o bezzwłoczne podjęcie działań mających na celu zakończenie spraw oczekujących na rozpatrzenie i zastosowanie wszelkich środków prowadzących do zapobieżenia opóźnieniom w przyszłości.