Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Komendanta Głównego Policji w sprawie przypadków dyskryminacji ze względu na płeć w szeregach Policji.

Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich zwróciła się policjantka Zakładu Prewencji i Technik Interwencyjnych, Szkoły Policji w P., z prośbą o pomoc w sprawie dyskryminacji ze względu na płeć, w związku z odmową skierowania na szkolenie oficerskie. W październiku 2019 r. policjantka dowiedziała się, że jest w ciąży. Natomiast w połowie listopada ciąża została zakwalifikowana jako zagrożona, co wiązało się z koniecznością przebywania policjantki na zwolnieniu lekarskim. W lutym 2020 r. przebyła ona zabieg chirurgiczny, po czym pojawiły się kolejne zdrowotne komplikacje. Dziecko urodziła 19 czerwca 2020 r., a następnie, zgodnie z przepisami, skorzystała z prawa do urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego, który został zakończony 17 czerwca 2021 r.

Funkcjonariuszka zwracała się raportem z 5 marca 2020 r. o skierowanie na szkolenie zawodowe dla absolwentów szkół wyższych realizowane przez Wyższą Szkołę Policji w Szczytnie. W związku z Covid-19 szkolenia wstrzymano. W trakcie urlopu rodzicielskiego dowiedziała się, że 30 czerwca 2021 r. jest egzamin na kurs do Wyższej Szkoły Policji. Raport wpłynął do Szkoły Policji w P. w dniu 31 maja 2021 r. W odpowiedzi z 22 czerwca 2021 r. poinformowano Zainteresowaną, że ze względu na opinię zastępcy kierownika Zakładu Prewencji i Technik Interwencyjnych oraz zastępcy w służbie, spowodowaną zwolnieniami lekarskimi w latach 2017 - 2019 (z czego w 2019 r. było to 103 dni) raport został rozpatrzony negatywnie (w tym miejscu zauważyć należy, że równolegle w okresie poprzedzającym zajście w ciążę w 2018 r. funkcjonariuszka otrzymała awans w stanowisku i w stopniu). Wskazane okoliczności (tj. długotrwała nieobecność i pozostające w związku z nią negatywne opinie przełożonych) uniemożliwiają dokonanie aktualnej oceny poziomu wywiązywania się przez policjantkę z nałożonych obowiązków.

RPO podzielił opinię, że skierowanie na szkolenie dla absolwentów szkół wyższych nie jest obligatoryjne. Wynika to bezpośrednio z treści § 11 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 czerwca 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania szkoleń zawodowych oraz doskonalenia zawodowego w Policji. W rezultacie policjantowi nie służy żadne roszczenie o skierowanie na takie szkolenie. Nie oznacza to jednak, że odmowa skierowania nie może stanowić dyskryminacji ze względu na płeć. Z przepisu § 11 rozporządzenia wynikają minimalne warunki, które musi spełniać funkcjonariusz zainteresowany takim szkoleniem. Jednym z nich jest uzyskanie pozytywnej opinii służbowej, o której mowa w przepisach w sprawie opiniowania służbowego policjantów.

Regułą jest terminowe opiniowanie służbowe policjanta, a wyjątkiem jego przesunięcie o okres urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego czy też na czas choroby. Jeżeli zatem zgodnie z § 5 pkt 13 rozporządzenia w sprawie opiniowania, przełożonym właściwym do wydania opinii Wnioskodawczyni był kierownik Zakładu Prewencji i Technik Interwencyjnych, to przesunięcie terminu opiniowania stanowiło jego dyskrecjonalną decyzję przedłużającą okres opiniowania policjantki w trybie § 3 ust. 5 rozporządzenia w sprawie opiniowania. Należy zauważyć, że rozporządzenie nie wyłącza możliwości opiniowania policjanta w czasie urlopu rodzicielskiego. Innymi słowy termin opiniowania służbowego nie upłynął, a z uwagi na brak działania przełożonego właściwego do wydania opinii - został przesunięty o okres urlopu rodzicielskiego.

Pomijając brak konsekwencji takiego postępowania, wskazanie jako dodatkowego argumentu przemawiającego za odmową skierowania na szkolenie nieobecności w służbie, w okresie, w którym policjantka, będąca w ciąży, znajdowała się pod szczególną ochroną może wskazywać na nierówne traktowanie ze względu na płeć, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania.

W świetle powyższego Rzecznik zwrócił się do Komendanta z prośbą o analizę przedstawionego problemu oraz zwrócenie szczególnej uwagi podległym jednostkom na przypadki odmów skierowania policjantek/policjantów na szkolenia zawodowe ze względu na nieobecności w służbie, spowodowane realizacją uprawnień rodzicielskich.

 

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Komendant Główny Policji w piśmie z 9 listopada 2021 r. wyjaśnił, że skierowanie na szkolenie jest fakultatywne i stanowi formę wyróżnienia. Przy rozpatrywaniu raportów kandydatów na szkolenie zawodowe dla absolwentów szkół wyższych brane są również pod uwagę: dyspozycyjność, służby w soboty, gotowość wykonywania zadań poza zakresem swoich obowiązków wynikających z potrzeby służby np. udział w grupie konwojowej, promocja Szkoły Policji, zaangażowanie w realizację zadań służbowych poparte wkładem w budowanie bazy dydaktycznej Szkoły, jakość i poziom wykonywania obowiązków służbowych, podnoszenie kwalifikacji zawodowych, dorobek dydaktyczny, etyczne zachowanie, zapewnienie obsady nauczycieli policyjnych, dającą możliwość bezkolizyjnego przebiegu cyklu szkoleniowego. Komendant zapewnił ponadto, że policjantka, której sprawę RPO zbadał, w przypadku spełnienia wszystkich warunków określonych w rozporządzeniu MSWiA w sprawie szczegółowych warunków odbywania szkoleń zawodowych oraz doskonalenia zawodowego w Policji, ale przede wszystkim po wykazaniu się pełną dyspozycyjnością, gotowością wykonywania zadań poza zakresem swoich obowiązków wynikających z potrzeby służby, będzie wzięta po uwagę jako kandydatka na szkolenie.