Wystąpienie do Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie przedawnienia przewinień dyscyplinarnych na podstawie Prawa łowieckiego z dnia 2021-06-08.
Wystąpienie do Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie przedawnienia przewinień dyscyplinarnych na podstawie Prawa łowieckiego.
Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynął wniosek o zbadanie zgodności przepisu art. 35i ust. 1 ustawy - Prawo łowieckie (dalej jako: Prawo łowieckie) z Konstytucją. Zgodnie z powyższym przepisem, nie wszczyna się postępowania dyscyplinarnego, a wszczęte umarza się, gdy od chwili popełnienia przewinienia łowieckiego upłynęło 5 lat. Natomiast zgodnie z art. 35s ust. 2 Prawa łowieckiego, w sprawach nieuregulowanych w rozdziale 6a, do postępowania dyscyplinarnego stosuje się odpowiednio przepisy ustawy - Kodeks postępowania karnego (dalej jako: k.p.k.). Z kolei zgodnie z § 102 Statutu Polskiego Związku Łowieckiego za przewinienia łowieckie określone w art. 35b Prawa łowieckiego, członkowie Zrzeszenia ponoszą odpowiedzialność dyscyplinarną. Postępowanie dyscyplinarne jest uregulowane ustawą - Prawo łowieckie oraz postanowieniami Regulaminu Sądów Łowieckich i Rzeczników Dyscyplinarnych Polskiego Związku Łowieckiego; odpowiednio do tego postępowania stosuje się przepisy k.p.k.
Zarówno Prawo łowieckie, jak i Regulamin Sądów Łowieckich i Rzeczników Dyscyplinarnych w Polskim Związku Łowieckim, wskazują "obwinionego" w kontekście regulacji zawartej w art. 35s ust. 2 Prawa łowieckiego, który zawiera odesłanie do przepisów k.p.k. Z kolei art. 71 § 2 k.p.k. wskazuje, że za oskarżonego uważa się osobę, przeciwko której wniesiono oskarżenie do sądu, a także osobę, co do której prokurator złożył wniosek o warunkowe umorzenie postępowania. Natomiast zgodnie z art. 20 § 1 ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (dalej jako: k.p.w.), obwinionym jest osoba, przeciwko której wniesiono wniosek o ukaranie w sprawie o wykroczenie.
Zgodnie z art. 101 § 1 pkt 5 ustawy - Kodeks karny (dalej jako: k.k.), karalność przestępstwa ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat 5 - gdy chodzi o pozostałe występki. Z kolei zgodnie z art. 45 § 1 ustawy - Kodeks wykroczeń (dalej jako: k.w.), karalność wykroczenia ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok; jeżeli w tym okresie wszczęto postępowanie, karalność wykroczenia ustaje z upływem 2 lat od zakończenia tego okresu., co uprawnia do przyjęcia, iż z punktu widzenia sprawcy wykroczenia dyscyplinarnego najkorzystniejszą dla niego regulacją w przedmiocie przedawnienia karalności zawiera kodeks wykroczeń, do którego ustawodawca zdroworozsądkowo powinien odsyłać również przez nazewnictwo stosowane w ustawie i określenie uczestnika postępowania dyscyplinarnego, przeciwko któremu toczy się postępowanie, jako "obwinionego".
Kolejną kwestią jest, iż art. 35i ust. 2 ustawy Prawo łowieckie stanowi, że jeżeli przewinienie łowieckie zawiera znamiona przestępstwa, przedawnienie następuje dopiero z upływem okresu przedawnienia karalności tego przestępstwa. Jak wskazuje literatura "powyższa regulacja budzi zastanowienie i pytanie o jej racjonalność z praktycznego punktu widzenia. Należy podkreślić, iż zgodnie z art. 53 ustawy prawo łowieckie wskazane w tym przepisie występki zagrożone są karą pozbawienia wolności do lat 5. Odwołując się do art. 101 § 1 pkt 3 k.k. przedawnienie karalności tych czynów wynosi 10 lat, co przy założeniu przedłużenia przedawnienia karalności w związku z wszczęciem postępowania przygotowawczego w etapie in personam, co powoduje automatyczne jego wydłużenie, np. o 5 lat. Zakładając, iż myśliwy polował w okresie ochronnym i naruszył dyspozycję art. 53 pkt. 3 ustawy prawo łowieckie, rzecznik dyscyplinarny zapewne będzie chciał i mógł wszcząć postępowanie dyscyplinarne przeciwko takiemu myśliwemu, pomijając już kwestię ewentualnej podwójnej karalności, myśliwy za przewinienie dyscyplinarne może odpowiadać przez 15 lat od dnia popełnienia przewinienia dyscyplinarnego".
Rzecznik wskazał przy tym, iż okres ustawowego wyłączenia możliwości ścigania sprawcy zarówno na etapie wszczęcia postępowania, jak i jego trwania za przewinienie dyscyplinarne jest nieporównywalnie długi z innymi uregulowaniami prawnymi wobec i innych grup zawodowych takich jak np. policjanci, adwokaci czy nauczyciele.
Należy mieć również na uwadze praktyczny aspekt tak wydłużonego okresu przedawnienia przewinień dyscyplinarnych, a mianowicie kwestia możliwości pociągnięcia do odpowiedzialności "niewygodnych" członków PZŁ przez odpowiednie organa PZŁ. Trudno się czasami bronić za zarzucane przewiny, które rzekomo miały miejsce cztery czy pięć lat temu. Tak długi okres nie tylko powoduje zatarcie pamięci czy to świadków czy to obwinionych, ale także uniemożliwia skuteczna obronę, a w chwili obecnej stanowi narzędzie dające możliwość wykluczenia członka z danego koła
Mając na uwadze powyższe, Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o zbadanie niniejszej sprawy w ramach kompetencji oraz podjęcie działań mających na celu usunięcie dostrzeżonych nieprawidłowości.