Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego utrzymującą w mocy decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego o wymierzeniu kary pieniężnej za nieprzestrzeganie obowiązku zakrywania ust i nosa z dnia 2021-05-24.
Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego utrzymującą w mocy decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego o wymierzeniu kary pieniężnej za nieprzestrzeganie obowiązku zakrywania ust i nosa.
Zaskarżonej decyzji Rzecznik Praw Obywatelskich zarzucił naruszenie: 1) art. 48a ust. 1 pkt 1-5 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi poprzez wymierzenie administracyjnej kary pieniężnej za czyn niepodlegający ukaraniu; 2) art. 7, art. 10 § 1 i 2, art. 75 § 1, art. 77 § 1, art. 81, art. 189d Kodeksu postępowania administracyjnego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy.
W ocenie Rzecznika, decyzja organu odwoławczego, jak również poprzedzająca ją decyzja Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w m. st. Warszawie zostały wydane bez podstawy prawnej i z naruszeniem przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy.
RPO zarzucił organom inspekcji sanitarnej, że niezgodnie z prawem pozbawiły stronę czynnego udziału w postępowaniu, przez co uniemożliwiły jej obronę swoich interesów, wyrażenie swoich żądań i realizację przysługujących jej praw o charakterze procesowym. W szczególności, organy nie zawiadomiły strony o wszczęciu postępowania administracyjnego ani też o jego zakończeniu i możliwości zapoznania się z aktami sprawy, przez co pozbawiły ją uprawnienia do wypowiedzenia się co do jedynego dowodu (policyjnej notatki służbowej), na podstawie którego ustalono stan faktyczny sprawy, jak również prawa do zgłoszenia wniosków dowodowych.
Ponadto, Rzecznik zauważył, że nieuczynienie przez organ Inspekcji Sanitarnej zadość obowiązkowi zapewnienia Stronie czynnego udziału strony w postępowaniu, doprowadziło do pogwałcenia kolejnej kardynalnej zasady procedury administracyjnej, a mianowicie – zasady prawdy obiektywnej, wyrażonej w art. 7, a znajdującej następnie konkretyzację w art. 75, art. 77 i art. 81 K.p.a.
Wojewódzki Sąd Administracyjny rozpoznając niniejszą sprawę przychylił się do poglądów wyrażanych przez inne składy wojewódzkich sądów administracyjnych, jak również potwierdzone wyrokami Naczelnego Sądu Administracyjnego, że prawa i wolności obywatelskie zawarte w Konstytucji mogą być ograniczane wyłącznie przepisami rangi ustawowej. Niedopuszczalne prawnie jest przeniesienie przez ustawodawcę na organ stanowienia przepisów, ograniczających wolności i prawa obywateli RP, gwarantowanych ustawą zasadniczą. Stanowisko to wynika również z ugruntowanego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, którego poglądy w tej mierze zostały obszernie zacytowane we wskazanych wyżej judykatach NSA. Sąd stwierdził w konsekwencji, że w dacie zdarzenia będącego przyczyną nałożenia kary pieniężnej na A. Z. (w dniu 12 września 2020 r.) nie istniała żadna podstawa materialnoprawna rangi ustawowej, z której by wynikało, że obywatel RP ma obowiązek w miejscach ogólnodostępnych zakrywania ust i nosa przy pomocy odzieży lub jej części, maski, maseczki, przyłbicy albo kasku ochronnego. Skoro zatem zarówno decyzja I, jak też decyzja II instancji wydane zostały bez podstawy prawej, zasadnym było stwierdzenie ich nieważności w związku z art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.