Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie udzielania zezwoleń na podjęcie zajęcia zarobkowego poza służbą przez funkcjonariuszy Służby Więziennej.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich zwrócił się funkcjonariusz Służby Więziennej w sprawie cofnięcia, przez przełożonego, zezwolenia na prowadzenie dodatkowego zajęcia zarobkowego w formie działalności gospodarczej, bez wskazania przyczyny takiej decyzji.

W kwestii udzielania w służbach mundurowych zezwoleń na dodatkowe zajęcia zarobkowe Rzecznik stoi na stanowisku, że domena ta należy do indywidualnej oceny przełożonych. Regułą jest pełnienie służby, natomiast w drodze wyjątku, pod ustawowo określonymi warunkami, funkcjonariuszowi może zostać wyrażona zgoda na podjęcie dodatkowego zajęcia zarobkowego. Jednakże badając indywidualną sprawę Rzecznik powziął wątpliwości, gdyż obowiązujące przepisy nie przewidują obowiązku przekazania funkcjonariuszowi Służby Więziennej informacji o przyczynie cofnięcia zezwolenia na podjęcie dodatkowego zajęcia zarobkowego.

Stosunek służbowy funkcjonariuszy Służby Więziennej cechuje się: podległością służbową opartą na hierarchiczności i dyspozycyjnością, stąd też uzyskanie zgody na dodatkowe zatrudnienie może następować tylko w wyjątkowych wypadkach i nie może kolidować z wykonywaniem zadań służbowych. Jednakże obowiązujący stan prawny w tym zakresie nasuwa wątpliwości w zakresie, w jakim rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2010 r. w sprawie udzielania zezwoleń na podjęcie zajęcia zarobkowego poza służbą przez funkcjonariuszy Służby Więziennej nie przewiduje uzasadnienia cofnięcia zezwolenia na podjęcie zajęcia zarobkowego. Rozwiązanie takie sprzyja bowiem arbitralności.

W związku z powyższym, Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o ustosunkowanie się do przedstawionych argumentów i rozważenie możliwości korekty w tym zakresie rozporządzenia w sprawie udzielania zezwoleń na podjęcie zajęcia zarobkowego poza służbą przez funkcjonariuszy Służby Więziennej.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości w piśmie z 2 czerwca 2021 r. wyjaśnił, że sposób uregulowania cofania zezwoleń przyjęty w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2010 r. w sprawie udzielania zezwoleń na podjęcie dodatkowego zajęcia zarobkowego poza służbą przez funkcjonariuszy Służby Więziennej wynika z wytycznych płynących z ustawy o Służbie Więziennej, w szczególności przepisów art. 160 tej ustawy. Charakter służby w Służbie Więziennej wymaga sprawności działania przy cofaniu zezwolenia. Przełożony posiada daleko idącą dyskrecjonalną władzę kształtowania sytuacji prawnej podwładnego z jednej strony, a z drugiej funkcjonariusz musi pozostawać dyspozycyjny. Status funkcjonariusza Służby Więziennej dopuszcza bowiem dodatkowe zajęcie jako sytuację wyjątkową. Szerokie wskazywanie w uzasadnieniu, na czym, w ocenie przełożonego naruszenie polegało, nie zmienia faktu cofnięcia zezwolenia. Biorąc pod uwagę powyższą analizę, w ocenie resortu sprawiedliwości, regulacja w obowiązującym rozporządzeniu, w sytuacji, w której w piśmie o cofnięciu zezwolenia wskazano na jedną lub więcej przesłanek z art. 160 ust. 2 ustawy, jest wystarczająca.