Wystąpienie do Przewodniczącego Komisji Ustawodawczej Senatu RP w sprawie projektu ustawy o stowarzyszeniach lokatorów i miejskim rzeczniku praw lokatorów z dnia 2021-04-30.
Wystąpienie do Przewodniczącego Komisji Ustawodawczej Senatu RP w sprawie projektu ustawy o stowarzyszeniach lokatorów i miejskim rzeczniku praw lokatorów.
Rzecznik Praw Obywatelskich z zadowoleniem przyjął podjętą przez Senat inicjatywę legislacyjną mającą na celu wzmocnienie pozycji lokatorów i stworzenie możliwości zrzeszenia się lokatorów dla obrony własnych interesów związanych z najmowanym lokalem mieszkalnym. Rzecznik uznał za cenną także inicjatywę stworzenia ustawowej możliwości powołania przez radę gminy Rzecznika Praw Lokatorów i Spółdzielców. W odniesieniu do przedstawionego projektu Rzecznik wskazał jednak, że wymaga on dopracowania zarówno redakcyjnego, jak i merytorycznego. W ocenie Rzecznika projekt ustawy jest na tym etapie niespójny i nieskorelowany z innymi ustawami.
Zdaniem Rzecznika niezrozumiałe jest m.in. stworzenie w art. 2 projektu nowej definicji "lokatora" odmiennej od definicji lokatora zawartej w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego i jednoczesny brak zdefiniowania określenia "spółdzielca".
Wnikliwszego rozważenia wymaga także kwestia przyznania w art. 6 ust. 1 stowarzyszeniu lokatorów prawa reprezentowania swoich członków i innych lokatorów "we wszystkich postępowaniach administracyjnych oraz postępowaniach przed sądami administracyjnymi", w sytuacji, gdy wymienione w tym przepisie zagadnienia należą do materii prawa cywilnego i są rozpoznawane przez sądy powszechne w oparciu o procedurę cywilną. Niezrozumiała jest przyznana stowarzyszeniu w art. 7 projektu możliwość przedstawiania stanowiska (…) "właściwym organom administracji państwowej" we wskazanych w tym przepisie kwestiach. Zagadnienia te związane z najmem czy też gospodarowaniem zasobem mieszkaniowym nie należą do kompetencji organów administracji państwowej, lecz przede wszystkim do organów samorządu terytorialnego.
W ocenie Rzecznika poważne wątpliwości budzą także uregulowania zawarte w art. 8, art. 9 i art. 10 projektu ustawy, przyznające stowarzyszeniu prawo pierwokupu nieruchomości (udziału) przy sprzedaży przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego oraz prawo nabycia nieruchomości (udziału) w przypadku zwrotu nieruchomości prywatnej, zarządzanej przez jednostkę samorządową.
Ponadto przewidziane w art. 11 projektu regulacje dotyczące możliwości ustanawiania przez lokalne samorządy Rzecznika Praw Lokatorów i Spółdzielców wymagają dopracowania, ujednolicenia nazewnictwa oraz dookreślenia jego uprawnień, w tym związanych z udziałem w postępowaniu sądowym (art. 11 ust. 3). Przemyślenia wymaga także sama potrzeba tworzenia odrębnej ustawy dla powołania podmiotu, który przecież i obecnie władze samorządowe mogą powoływać, jeśli uznają to za zasadne i potrzebne.