Wystąpienie do Ministra Obrony Narodowej w sprawie opiniowania służbowego wojskowych radców prawnych z dnia 2021-03-30.
Wystąpienie do Ministra Obrony Narodowej w sprawie opiniowania służbowego wojskowych radców prawnych.
Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił uwagę na problem braku obowiązkowego udziału przedstawiciela okręgowej izby radców prawnych (OIRP) w opiniowaniu służbowym wojskowych radców prawnych.
Rzecznik podkreślił, że w związku z cechami charakterystycznymi zawodu radcy prawnego ustawodawca przewidział szczególne uprawnienia samorządu radcowskiego. Mają one na celu realizację konstytucyjnego zadania polegającego na sprawowaniu pieczy nad należytym wykonywaniem tego zawodu w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. Wyrazem takiej kontroli jest art. 16 ust. 1 ustawy o radcach prawnych. Adresatami obowiązku zasięgnięcia opinii radcy prawnego (wyznaczonego przez radę OIRP) w Siłach Zbrojnych są dowódcy jednostek wojskowych, w których zatrudnieni są radcowie prawni. Nie oznacza to, że przełożeni wojskowych radców prawnych są związani opiniami wydanymi w tym trybie. Opinia taka może zostać pominięta w procesie opiniowania służbowego, jednak jej brak narusza obowiązujące przepisy.
Rzecznik wskazał, że "kontrola jakości" pracy wojskowego radcy prawnego pozostaje przede wszystkim w interesie Sił Zbrojnych. Z jednej strony, mogą bowiem zdarzyć się sytuacje, w których przełożeni próbują wymuszać na wojskowych radcach prawnych działanie/zaniechanie, które pozostaje zgodne z interesem dowódcy. Z drugiej strony niektórzy wojskowi radcowie prawni mogą w niedostateczny sposób chronić interes Sił Zbrojnych. Wówczas OIRP w sporządzonej opinii może np. wskazać kierunek rozwoju zawodowego, a w skrajnym przypadku wyciągnąć konsekwencje zawodowe wobec nierzetelnego wojskowego radcy prawnego. RPO zwrócił uwagę, iż wspólnym mianownikiem w przedstawionych sytuacjach jest interes publiczny, który powinien przesądzać o ostatecznym brzmieniu opinii służbowej.
Wobec powyższego Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o informację, czy dowódcy jednostek wojskowych, w trakcie corocznego opiniowania służbowego wojskowych radców prawnych, realizują obowiązek wynikający z art. 16 ust. 1 ustawy o radcach prawnych.