Skarga nadzwyczajna od wyroku Sądu Okręgowego w przedmiocie rażącego naruszenia prawa materialnego poprzez przyjęcie, że okoliczności dotyczące zachowania poszkodowanego stanowiły podstawę do odmowy zasądzenia na rzecz powodów zadośćuczynienia za śmierć dziecka w wypadku z dnia 2021-02-15.
Skarga nadzwyczajna od wyroku Sądu Okręgowego w przedmiocie rażącego naruszenia prawa materialnego poprzez przyjęcie, że okoliczności dotyczące zachowania poszkodowanego stanowiły podstawę do odmowy zasądzenia na rzecz powodów zadośćuczynienia za śmierć dziecka w wypadku.
W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich wyrok Sądu Okręgowego w B. w zaskarżonej części został wydany z rażącym naruszeniem prawa: art. 448 k.c. w zw. z art. 23 i 24 § 1 k.c. w zw. z art. 362 k.c. i art. 361 § 1 k.c. Rażące naruszenia prawa wywołało negatywne konsekwencje w sferze praw oraz wolności pozwanych, których ochrona gwarantowana jest w Konstytucji. Zgodnie z art. 89 § 1 pkt 1 u.s.n. jest to uzasadniona podstawa do wniesienia skargi nadzwyczajnej.
W pierwszej kolejności Rzecznik podkreślił, że przyczynienie się poszkodowanego do powstania lub zwiększenia szkody, przewidziane w art. 362 k.c., nie może prowadzić do całkowitego zniesienia obowiązku jej naprawienia. Co więcej, samo ustalenie przyczynienia się poszkodowanego nie nakłada na sąd obowiązku zmniejszenia odszkodowania, ani też nie przesądza o stopniu tego zmniejszenia. Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, Rzecznik zauważył, że Sąd Okręgowy w B. skupił się na ocenie zachowania poszkodowanego, abstrahując zupełnie od oceny winy bezpośredniego sprawcy szkody. Konfrontacja stopnia uchybień, jakich dopuścił się poszkodowany z uchybieniami, jakich dopuścił się sprawca szkody, prowadzi do wniosku o ich rażącej niewspółmierności. W opinii Rzecznika doszło zatem do sytuacji, w której istotne dla rozstrzygnięcia fakty nie zostały ustalone w sposób zupełny, co przełożyło się na rażące nieprawidłowości w obszarze zastosowania prawa.
Sąd Najwyższy zauważył, iż RPO w znacznym stopniu oparł skargę na przesłance szczególnej określonej w art. 82 § 1 pkt 2 u.SN zarzucając zaskarżonemu orzeczeniu rażące naruszenie prawa materialnego tj. art. 448 k.c. w zw. z art. 23 i 24 § 1 k.c. w zw. z art. 362 k.c. i 361 § 1 k.c. poprzez przyjęcie, że okoliczności dotyczące zachowania poszkodowanego stanowiły podstawę do odmowy zasądzenia na rzecz powodów zadośćuczynienia z tytułu naruszenia ich dóbr osobistych, podczas gdy właściwe zastosowanie tych przepisów mogło doprowadzić najwyżej do odpowiedniego zmniejszenia wysokości należnego im zadośćuczynienia. Argumentacja przytoczona przez Rzecznika na rzecz uznania więzi rodzinnej za dobro osobiste w większości oparta została na orzecznictwie Sądu Najwyższego wydanym już po zapadnięciu skarżonego wyroku Sądu Okręgowego w B. Konsekwentnie nie może ona stanowić wystarczającego argumentu na rzecz tezy Rzecznika. SN zwrócił uwagę na fakt, że możliwość zakwalifikowania więzi rodzinnej do kategorii dóbr osobistych stanowi przedmiot kontrowersji. Przede wszystkim podnosi się, że dobro osobiste to pewna wartość niematerialna połączona bezpośrednio z osobowością człowieka, z nim powstająca i wygasająca. Z powyższych względów Sąd Najwyższy za bezzasadny uznał zarzut rażącego naruszenia prawa materialnego, jak również zarzut naruszenia zasady zaufania do państwa i prawa oraz bezpieczeństwa prawnego wywodzonych z art. 2 Konstytucji.