Uprzejmie informujemy, że w związku z pracami technicznymi 24 listopada w godzinach 14:45 - 17:45 nie będzie dostępny serwis Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich. Przepraszamy za utrudnienia.

Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia przepisów prawa materialnego, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, w sytuacji gdy czyn przypisany obwinionemu nie wyczerpywał znamion wykroczenia z dnia 2021-02-15.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.511.81.2021
Data sprawy:
2021-02-15
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia przepisów prawa materialnego, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, w sytuacji gdy czyn przypisany obwinionemu nie wyczerpywał znamion wykroczenia.

M.Z. został obwiniony o to, że w dniu 17 kwietnia 2020 r. nie zastosował się do zakazu przemieszczania się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej osób przebywających na tym obszarze w związku z ogłoszonym stanem epidemii w ten sposób, że bez uzasadnienia opuścił miejsce zamieszkania w innym celu niż zaspokojenie niezbędnych potrzeb związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego i przemieszczał się jako pasażer pojazdu tj. o wykroczenie z art. 54 k.w. w związku z § 5 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Sąd Rejonowy uznał obwinionego za winnego zarzucanego mu czynu i wymierzył mu karę nagany.

Rzecznik Praw Obywatelskich podkreślił, że przedmiotem ochrony art. 54 k.w. jest porządek i spokój w miejscach publicznych oraz zasady zachowania się tam zawarte w przepisach wydanych z upoważnienia ustawowego. § 5 Rozporządzenia zawiera natomiast generalny zakaz przemieszczania, przekracza zatem delegację ustawową na podstawie, której rozporządzenie to zostało wydane. Niekonstytucyjny przepis wskazanego rozporządzenia nie może wypełniać blankietowej normy art. 54 k.w. Konsekwencją tego jest przyjęcie, iż zachowanie obwinionego opisane w wyroku Sądu Rejonowego w R. nie stanowi wykroczenia.

 


Data odpowiedzi:
2021-05-06
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 6 maja 2021 r., sygn. akt II KK 68/21).
Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i uniewinnił M.Z. od popełnienia zarzucanego mu czynu. Sąd podkreślił, że w kasacji zasadnie wskazano na wadliwość przyjęcia możliwości dopełnienia dyspozycji art. 54 k.w. przez § 5 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Sąd wskazał, że ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nie zawiera unormowań określających możliwość i warunki ograniczenia konstytucyjnej wolności poruszania się po terytorium RP, zatem akty prawne rangi niższej niż ustawa nie mogą limitować wolności przemieszczania się zagwarantowanej w art. 52 ust. 1 Konstytucji. Jest zatem oczywiste, że wspomniane rozporządzenie Rady Ministrów, w zakresie, w jakim ograniczało wolność przemieszczania się obywateli na terenie całego kraju, naruszało regulację art. 52 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 1 i 3 Konstytucji, co oznacza, iż nie mogło ono tworzyć podstawy prawnej do wypełnienia blankietu normy sankcjonowanej art. 54 k.w. i prowadzić do ukarania na podstawie tego przepisu. Sąd wskazał również, że przedmiotem ochrony art. 54 k.w. jest porządek i spokój publiczny, podczas gdy Rozporządzenie Rady Ministrów zostało wydane w celu ochrony zdrowia publicznego, co potwierdza, że jego naruszenie nie może być potraktowane jako wyczerpujące znamiona wykroczenia określonego w art. 54 k.w., w którym mowa jest jedynie o zachowaniu się w miejscach publicznych.