Skarga nadzwyczajna od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 2021-01-20.
Skarga nadzwyczajna od wyroku Sądu Okręgowego.
Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy oddalił apelację pozwanych od wyroku wydanego przez Sąd Rejonowy uwzględniającego powództwo Agencji Nieruchomości Rolnych o wydanie przez pozwanych nieruchomości. Nieruchomości objęte pozwem wchodziły w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa i były wydzierżawiane pozwanym przez stronę powodową na podstawie dwóch umów dzierżawy, zawartych na czas określony. Sąd Rejonowy uznał, że powód, wypowiadając umowy dzierżawy w części, wykonał uprawnienie przysługujące mu na podstawie zawartych umów dzierżawy. Zaznaczył przy tym, że pozwani mieli świadomość, że strona powodowa może skorzystać z przysługującego jej uprawnienia do wyłączenia części dzierżawionych gruntów i z taką możliwością powinni się byli liczyć. Sąd Okręgowy podzielił w całości ustalenia i stanowisko prawne Sądu Rejonowego.
Rzecznik Praw Obywatelskich zauważył, że przepis art. 673 § 3 k.c. stanowi, że: jeżeli czas trwania najmu jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem tylko w wypadkach określonych w umowie. A zatem nie ulega wątpliwości, że zamieszczenie w umowie dzierżawy zawartej na czas oznaczony klauzuli zezwalającej na wypowiedzenie jej bez określenia, z jakich przyczyn wypowiedzenie może nastąpić, zawsze powinno być oceniane w świetle art. 58 k.c. Takie postanowienie, jako sprzeczne z naturą stosunku zobowiązaniowego dzierżawy zawartej na czas oznaczony jest nieważne. Tak też uznaje Sąd Najwyższy. Podkreślenia również wymaga, że przepis art. 673 § 3 k.c. w zw. z art. 694 k.c. nie precyzuje i nie wyjaśnia określenia „wypadków określonych w umowie”, ale w doktrynie i judykaturze przyjmuje się, że chodzi o wskazanie konkretnych sytuacji, w których może nastąpić wypowiedzenie. W związku z powyższym nie ulega wątpliwości, że zaskarżony wyrok został wydany z rażącym naruszeniem prawa materialnego.
Sąd Najwyższy stwierdził, że zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w N. S. z dnia 20 sierpnia 2015 r., w części oddalającej apelację pozwanych (punkt 2) został wydany z naruszeniem prawa. Na uwzględnienie zasługuje podniesiony w skardze nadzwyczajnej zarzut rażącego naruszenia art. 673 § 3 k.c. w zw. z art. 694 k.c, art. 58 § 3 k.c. i art. 3531 k.c. Przepis art. 673 § 3 k.c. stanowi, że jeżeli czas trwania najmu jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem tylko w wypadkach określonych w umowie. Zgodnie z art. 694 k.c. do dzierżawy stosuje się odpowiednio przepisy o najmie, jeżeli określona kwestia nie została odrębnie uregulowana w art. 695-707 k.c. Przepisy art. 673 § 3 k.c. w zw. z art. 694 k.c, zawierają normy prawne o charakterze bezwzględnie obowiązującym, a więc ich zastosowanie nie może być wolą stron - umową wyłączone lub ograniczone. W związku z powyższym należy stwierdzić, że zaskarżony wyrok został wydany z rażącym naruszeniem prawa materialnego: art. 673 § 3 k.c. w zw. z art. 694 k.c, art. 58 § 3 k.c. i 3531 k.c. oraz w konsekwencji z naruszeniem art. 222 § 1 k.c. a dostrzeżone uchybienia mają charakter rażący w rozumieniu art. 89 § 1 pkt 2 u.SN i są widoczne bez konieczności dokonywania wnikliwej, pogłębionej analizy, zwłaszcza, że dotyczą norm bezwzględnie obowiązujących. Fakt, że zarzuty naruszenia art. 673 § 3 k.c. w zw. z art. 694 k.c, art. 58 § 3 k.c. i 3531 k.c nie zostały podniesione w apelacji, nie zwalniał Sądu Okręgowego w N. S. z ich zastosowania i naprawienia błędów popełnionych w pierwszej instancji. Rozpatrywanie zaskarżonego orzeczenia z perspektywy naruszenia praw i zasad konstytucyjnych także prowadzi do wniosku, że postawione zarzuty zasługują na uwzględnienie.