Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie planów dystrybucji szczepionek i szczepień przeciwko COVID-19.

W ostatnim czasie zaniepokojenie Rzecznika Praw Obywatelskich wzbudziła treść artykułu pt. ,,Unijny wspólny front szczepionkowy".

W szczególności według powyższej informacji prasowej, w podziale pierwszej transzy 300 mln dawek BioNTechu/Pfizera uczestniczą wszystkie kraje UE, natomiast nie ma informacji co do drugiej transzy. Umowy negocjacyjne przewidują podział dawek między kraje UE wedle parytetu ludności. W przypadku rezygnacji z części swojego podziału, jest on oferowany innym państwom UE, ponownie według klucza ludności. Wobec czego, gdy polski rząd potwierdził, że nie zamierza korzystać z II transzy szczepionki Moderna, to ok. 6,7 mln dodatkowych dawek tej najdroższej szczepionki zostało zaoferowane innym krajom UE. Jednocześnie, jak nadmieniono, większe dostawy szczepionek będą możliwe dopiero w II kwartale.

Rzecznik podkreślił, że z dniem 6 stycznia 2021 r. Komisja Europejska wydała drugie warunkowe pozwolenie na dopuszczenie do obrotu szczepionki przeciwko COVID-19 opracowanej przez firmę Moderna. Wcześniej, w dniu 21 grudnia 2020 r., Komisja Europejska wydała tożsame pozwolenie w odniesieniu do szczepionki firmy BioNTechPfizer. Zgodnie z danymi, do tej pory Komisja zatwierdziła sześć umów na zakup łącznie 2,3 mld dawek przyszłych szczepionek.

Strategia Komisji Europejskiej ma na celu m.in. zagwarantowanie państwom członkowskim wystarczających dostaw za pośrednictwem umów zakupu z wyprzedzeniem zawartych z producentami szczepionek. Nie ulega wątpliwości, że zasadniczym elementem ostatecznego rozwiązania kryzysu w dziedzinie zdrowia publicznego pozostaje opracowanie i szybka dystrybucja na świecie bezpiecznych i skutecznych szczepionek przeciwko COVID-19.

Biorąc pod uwagę znaczenie szczepień dla zabezpieczenia bezpieczeństwa epidemicznego w naszym kraju, w obecnym czasie istotna jest ich jak najefektywniejsza dystrybucja oraz pilne wyznaczanie grup priorytetowych do szczepień. Powyższe, było już przedmiotem kierowanych do Ministra Zdrowia wystąpień RPO. Niemniej w dalszym ciągu wpływają do Rzecznika kolejne listy zaniepokojonych obywateli np. opiekunów osób podlegających opiece paliatywnej, ale sprawowanej przez najbliższą rodzinę, czy pracowników środowiskowych domów samopomocy, wyrażające prośby o uwzględnienie ich w jednej z pierwszych grup szczepień przeciw COVID-19.

Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o zajęcie stanowiska w podnoszonych powyżej kwestiach.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia w piśmie z 23 lutego 2021 r. wyjaśniła, iż Polska kontraktuje zakup szczepionek w ramach unijnego porozumienia o ustanowieniu wspólnego mechanizmu zakupów szczepionek z wyprzedzeniem. Na jego podstawie Komisja Europejska negocjuje i zawiera, w imieniu państw członkowskich, tzw. umowy zakupu z wyprzedzeniem dotyczące opracowania, produkcji, priorytetowych opcji zakupu oraz dostaw szczepionki na COVID-19. Harmonogram dostaw szczepionki produkowanej przez Moderna (zarówno dla dostaw z puli dawek podstawowych, jak i dla dostaw z puli dawek dodatkowych) został ujęty w umowie zawartej w grudniu 2020 r. Zgodnie z tym harmonogramem Moderna będzie dostarczać dawki podstawowe w okresie I. – III. kwartał 2021 r. W odniesieniu do planowanych dostaw dawek dodatkowych – 70% z nich zaplanowano najwcześniej na IV. kwartał 2021 r. Z tego względu podjęto decyzję, by nie składać zamówienia na dawki z puli dawek dodatkowych. Zamówienie z puli dawek podstawowych zostało złożone w pełnej przysługującej Polsce wysokości i dostawy w jego ramach realizowane są od stycznia 2021 r. Podsekretarz Stanu wskazała również, że KE prowadzi rozmowy z firmą Moderna odnośnie zawarcia drugiej umowy na dostawy szczepionek do państw UE. Polska zadeklarowała udział w tym zamówieniu.