Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie funkcjonowania oddziałów covidowych.

Rzecznik Praw Obywatelskich z dużym niepokojem odbiera sygnały z portali społecznościowych oraz doniesień medialnych, o funkcjonowaniu oddziałów covidowych, w których znajdują się pacjenci z COVID-19.

Obawy Rzecznika związane są z napływającymi sygnałami, że pomimo przekształcenia oddziałów szpitalnych w oddziały covidowe, nie są one wyposażane w niezbędny sprzęt (np. respiratory) czy w personel medyczny. Z uwagi na braki kadrowe personel medyczny musi pracować na kilku oddziałach jednocześnie. Dochodzi do sytuacji, w których personel ma przeświadczenie, że byłby w stanie pomóc większej liczbie pacjentów, a z uwagi na braki kadrowe jest to niemożliwe. Powoduje to nadmierne obciążenie przedstawicieli zawodów medycznych, którzy fizycznie nie są w stanie jednocześnie zaopiekować się wszystkimi pacjentami. Dochodzi do dramatycznych sytuacji, w których pacjent niewydolny oddechowo trafia do szpitala na OIOM, jest pod respiratorem do czasu gdy kończy się zapas tlenu i umiera. Powyższa sytuacja jest konsekwencją braku personelu medycznego, który mógłby stale nadzorować stan pacjenta oraz niedobór odpowiedniego sprzętu przy pomocy, którego ratowane jest życie pacjentów ciężko chorych na COVID-19. Istotne jest, że personel medyczny zmuszony jest używać tlenu w butlach, ponieważ występują jego braki w instalacji szpitalnej.

Personel medyczny wskazuje na liczne reorganizacje podmiotów leczniczych. Najpierw pacjenci covidowi znajdowali się w wydzielonym budynku, później zostały utworzone miejsca covidowe na poszczególnych oddziałach, a następnie zostały one przeniesione do innego skrzydła szpitala. W konsekwencji na laryngologii jest oddział covidowy, laryngologia jest tam, gdzie okulistyka, a okulistyka tam gdzie chirurgia dziecięca, która z kolei znajduje się na miejscu pediatrii. Powyższa sytuacja świadczy o chaosie panującym w służbie zdrowia, braku organizacji i przede wszystkim utrudnia udzielanie świadczeń zdrowotnym pacjentom i ratowanie ich życia.

Istotne jest, iż powyżej opisanego problemu zdaje się nie mieć szpital tymczasowy zlokalizowany na Stadionie Narodowym przyjmujący pacjentów z lekkim przebiegiem choroby. Jednocześnie placówka ta jest bardzo dobrze wyposażona m.in. w respiratory, zaawansowaną instalację tlenową. Dodatkowo obawy Rzecznika wzbudziła informacja, uzyskana z portali społecznościowych oraz medialnych, iż szpital ten nie przyjmuje pacjentów chorych na COVID -19 z przepełnionych innych placówek. To niezrozumiałe działanie, gdyż w szpitalu tymczasowym znajduje się 500 gotowych łóżek, w których obecnie przebywa zaledwie 33 pacjentów.

Powyższe sygnały świadczą o niewystarczającym przygotowaniu systemu ochrony zdrowia na pogłębiającą się pandemię. Dlatego też Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o zajęcie stanowiska w podnoszonej sprawie, w szczególności o wskazanie, jak Ministerstwo Zdrowia zamierza poprawić funkcjonowanie oddziałów covidowych we wskazanym zakresie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia w piśmie z 2 grudnia 2020 r. wskazał, że od czasu pojawienia się zachorowań na COVID-19 w Polsce działania Ministra Zdrowia oraz całej Rady Ministrów skupiają się na podejmowaniu działań mających na celu ograniczenie rozprzestrzeniania sią wirusa. Należy podkreślić, że działania te są poddawane bieżącym modyfikacjom zależnie od sytuacji epidemiologicznej oraz prognozowanego jej rozwoju. Ze względu na obserwowany gwałtowny wzrost poziomu zakażeń COVID-19, 14 października 2020 r. Centrala NFZ wydała komunikat, w którym zalecono ograniczenie do niezbędnego minimum lub czasowe zawieszenie udzielania świadczeń szpitalnych wykonywanych planowo, z wyłączeniem świadczeń realizowanych na rzecz pacjentów z chorobami onkologicznymi. Powyższe miało na celu zminimalizowanie ryzyka transmisji infekcji COViD-19 oraz zapewnienie dodatkowych łóżek szpitalnych dla pacjentów wymagających pilnego przyjęcia do szpitala. Przy ograniczeniu lub zawieszeniu udzielania świadczeń, zalecono wzięcie pod uwagę planu leczenia oraz wysokie prawdopodobieństwo pobytu pacjenta po zabiegu w oddziale anestezjologii i intensywnej terapii. Wydane zalecenie dotyczyło tylko sytuacji, w których życie i zdrowie pacjentów nie było zagrożone lub nie skutkowałyby pogorszeniem stanu zdrowia w związku ze zmianą terminu udzielenia świadczenia. Podkreślenia wymaga, że wszystkie decyzje o przesunięciach terminów powinny być podejmowane indywidualnie w odniesieniu do każdego pacjenta, z uwzględnieniem jego aktualnego stanu klinicznego. Ponadto, wychodząc naprzeciw potrzebom chwili związanym ze stanem epidemii oraz oczekiwaniom m.in. kierowników podmiotów leczniczych borykających się z brakiem kadry medycznej, a co za tym idzie z trudnościami zapewnienia ciągłości udzielania niektórych zakresów świadczeń zdrowotnych, zaprojektowano przepisy umożliwiające w trybie uproszczonym zatrudnianie w polskim systemie opieki zdrowotnej lekarzy specjalistów, posiadających niezbędne doświadczenie, którzy uzyskali kwalifikacje zawodowe poza Unią Europejską, po spełnieniu określonych w ustawie wymogów. Podejmowane są również inicjatywy legislacyjne mające na celu wsparcie lekarzy i pielęgniarek przez np. opiekunów medycznych.