Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Sądem Rejonowym w sprawie o wpisanie danych nieletniego do Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym.

Rzecznik Praw Obywatelskich podkreślił fakt, że uczestnicy postępowania nie mieli świadomości, iż orzeczenie może skutkować wpisem do urzędowego rejestru jako osoby niebezpiecznej dla otoczenia. Informacja o takim skutku nie jest umieszczana w sentencji orzeczenia, a skutek ten następuje z mocy prawa. Osoby, których wpis dotyczy, w szczególności sam nieletni, dowiadują się o tym po fakcie, z zawiadomienia o dokonaniu wpisu, z założenia zatem już po uprawomocnieniu się orzeczenia. W toku postępowania nie są więc na żadnym jego etapie informowane o tak dolegliwym środku. Nie mają więc możliwości podjęcia skutecznej ochrony przysługujących im praw. Podkreślenia również wymaga, że przepisy ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym wyłączają zamieszczanie danych w Rejestrze w sytuacji popełnienia przez nieletniego czynu zabronionego z art. 200 § 1 Kodeksu karnego, jednakże nakazują automatyczne wpisanie do Rejestru osób, które takiego czynu nie popełniły, ale zaledwie się do niego "przygotowywały". Zdaniem Rzecznika takie ukształtowanie przepisów narusza konstytucyjne prawo obywatela do sądowej ochrony jego praw. Jednocześnie brak rzetelnej informacji o procedurach, którym obywatel jest poddany, narusza zasadę zaufania obywatela do państwa i tworzonego przez nie prawa. W związku z tym w ocenie Rzecznika uzupełnienie postanowienia Sądu jest niezbędne dla ochrony praw nieletniego. Do orzeczenia tego nie sporządzono uzasadnienia, nie można więc jednoznacznie przesądzić, jakie okoliczności stały się przyczyną niezamieszczenia w sentencji postanowienia o wyłączeniu zamieszczenia danych nieletniego w Rejestrze. W ocenie Rzecznika jednak, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w sposób jednoznaczny i oczywisty wskazuje na zaistnienie okoliczności, świadczących o tym, że zamieszczenie danych w Rejestrze spowodowałoby niewspółmiernie surowe skutki dla nieletniego, a niezamieszczenie dodatkowego orzeczenia w sentencji postanowienia mogło wynikać jedynie z przeoczenia.