Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Sekretarza Stanu w Ministerstwie Zdrowia w sprawie zasad ustalania stref w związku z ograniczeniami wprowadzonymi ze względu na stan epidemii.

Do Biura Pełnomocnika Terenowego Rzecznika Praw Obywatelskich w Katowicach wpłynęły skargi władz samorządowych dotyczące podziału województwa śląskiego na strefy zielone, żółte i czerwone w związku z ograniczeniami wprowadzonymi ze względu na stan epidemii wirusa COVID-19.

W szczególności podnoszone są kwestie braku informacji na temat przyczyn objęcia poszczególnych miast obostrzeniami. Samorządowcy podkreślają, że nie są informowani o przebiegu epidemii i jej ogniskach, a także symulacjach i prognozach rządu. Wskazują nadto na specyfikę gęsto zaludnionego obszaru konurbacji śląskiej, gdzie mieszkańcy swobodnie przemieszczają się pomiędzy poszczególnymi miastami Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Wobec powyższego Rzecznik zwrócił uwagę na problem dotyczący braku wyraźnie i precyzyjnie sformułowanych w powszechnie obowiązujących przepisach prawa zasad określania i zaliczania powiatów do poszczególnych obszarów, na których wystąpił stan epidemii wywołany zakażeniami wirusem SARS-CoV-2.

Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi w art. 46a stanowi, że Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, na podstawie danych przekazanych przez ministra właściwego do spraw zdrowia, ministra właściwego do spraw wewnętrznych, ministra właściwego do spraw administracji publicznej, Głównego Inspektora Sanitarnego oraz wojewodów zagrożony obszar wraz ze wskazaniem rodzaju strefy, na którym wystąpił stan epidemii lub stan zagrożenia epidemicznego (…).

Ministerstwo Zdrowia zalicza powiat do czerwonej strefy, gdy wskaźnik nowych przypadków koronawirusa na 10 tys. osób przekroczy 12 w ciągu 14 dni. Z kolei w strefie żółtej wskaźnik nowych zachorowań wynosi między 6 a 12.2 Przy czym przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń (…) wydanego na podstawie przywołanej delegacji ustawowej, nie zawierają i nie precyzują wskaźników nowych zakażeń wirusem SARS-CoV-2 jako podstawy zaliczenia powiatu do poszczególnego obszaru, systematyki gromadzenia danych przekazanych przez ministra właściwego do spraw zdrowia, obowiązku i częstotliwości ich aktualizacji, a w konsekwencji przejrzystych kryteriów wprowadzania zmian listy powiatów wymienionych w § 1 ww. aktu prawnego.

Mając powyższe na uwadze, Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o przedstawienie stanowiska dotyczącego wskazanego zagadnienia.

 

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia w piśmie z 5 października 2020 r., odnosząc się do braku w przepisach Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii wskaźników nowych zakażeń wirusem SARS-CoV-2 jako podstawy zaliczenia powiatu do poszczególnych obszarów, czy systematyki gromadzenia danych przekazanych przez ministra właściwego do spraw zdrowia, obowiązku i częstotliwości ich aktualizacji, wyjaśnił, iż uregulowanie przedmiotowych kwestii w ww. rozporządzeniu stanowiłoby przekroczenie upoważnienia ustawowego do wydania niniejszego aktu prawnego. Niemniej jednak ww. wskaźniki stanowiły podstawę zmian rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2020 r. i wynosiły one odpowiednio dla: ustanowienia tzw. obszaru żółtego: a) liczba nowych zakażeń w okresie ostatnich 14 dni w przeliczeniu na 10 tysięcy mieszkańców większa niż 6 i mniejsza niż 12 oraz liczba nowych zakażeń w okresie ostatnich 3 dni w przeliczeniu na 10 tysięcy mieszkańców większa niż 1 lub b) liczba nowych zakażeń w okresie ostatnich 14 dni w przeliczeniu na 10 tysięcy mieszkańców większa niż 1 oraz liczba nowych zakażeń w okresie ostatnich 3 dni w przeliczeniu na 10 tysięcy mieszkańców mniejsza niż 1; ustanowienia tzw. obszaru czerwonego: liczba nowych zakażeń w okresie ostatnich 14 dni w przeliczeniu na 10 tysięcy mieszkańców większa niż 12 oraz liczba nowych 3 zakażeń w okresie ostatnich 3 dni w przeliczeniu na 10 tysięcy mieszkańców większa niż 1.