Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Zastępcy Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w sprawie widzeń osadzonych z najbliższymi.

W dniu 9 lipca 2020 r. Centralny Zarząd Służby Więziennej wydał komunikat, zgodnie z którym, nie później niż do dnia 1 sierpnia 2020 r., planowane jest przywrócenie widzeń osadzonych z najbliższymi. Natomiast w komunikacie z dnia 24 lipca br., mając na uwadze konieczność przestrzegania zasad sanitarnych i dystansu społecznego, przedstawiono najważniejsze wytyczne, co do sposobu realizacji przedmiotowych widzeń. Przygotowując się do powyższego, również na stronach internetowych niektórych jednostek penitencjarnych pojawiły się informacje dotyczące nowych zasad obowiązujących w trakcie widzeń. Zostali o nich powiadomieni osadzeni, o czym świadczą licznie już wpływające do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wnioski w tej sprawie. Wnioskodawcy wyrażają sprzeciw wobec planowanym ograniczeniom. Niezrozumienie dla przyjętych rozwiązań artykułują w pismach kierowanych do RPO również rodziny osób pozbawionych wolności.

Rzecznik zauważył, że zgodnie z wprowadzonymi zasadami w widzeniu będzie mogła uczestniczyć wyłącznie jedna osoba dorosła będąca najbliższym członkiem rodziny osadzonego, wyklucza to możliwość spotkania osadzonego z innymi osobami bliskimi oraz niepełnoletnimi dziećmi. Jedynie w zapisach niektórych jednostek penitencjarnych, pojawia się informacja, że w indywidualnych przypadkach, za zgodą dyrektora jednostki, dopuszcza się udzielenie widzenia z inną osobą. Zdaniem Rzecznika należy się zastanowić, czy ograniczenie kręgu osób odwiedzających wyłącznie do osób najbliższych, ma istotne znaczenie z epidemicznego punktu widzenia. Co istotne, nie wszystkie osoby pozbawione wolności utrzymują kontakt z najbliższymi, a pozostają w długotrwałych relacjach z innymi osobami, które należą do kręgu osób bliskich. Ograniczenie kręgu osób odwiedzających jak również brak możliwości widzeń z dziećmi wydaje się być rozwiązaniem nadmiernie rygorystycznym biorąc pod uwagę, że w niektórych jednostkach penitencjarnych ograniczono ilość widzeń, poprzez określenie, że skazany realizuje wyłącznie jedno widzenie w miesiącu, bez względu na typ zakładu karnego, w którym przebywa.

Wątpliwości Rzecznika budzi również sposób realizacji obowiązku korzystania z maseczek i rękawiczek zarówno przez osoby odwiedzające, jak i pozbawione wolności. Podkreślenia wymaga, że osadzeni, jak i osoby odwiedzające, samodzielnie muszą wyposażyć się w środki ochrony osobistej. Niestety nie wszystkie jednostki uwzględniły sytuację, w której osadzonego nie stać na pokrycie kosztu zakupu maseczki oraz rękawiczek. Biorąc pod uwagę, że nieposiadanie przez skazanego omawianych środków ochronnych powoduje brak możliwości realizacji widzenia, w ocenie Rzecznika zasadne jest, aby w każdej jednostce penitencjarnej osadzony miał możliwość zwrócenia się z prośbą do dyrektora o udostępnienie mu maseczki i rękawiczek. W związku z powyższym Rzecznik zwrócił się do Zastępcy Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z prośbą o odniesienie się do powyższych kwestii.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Zastępca Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w piśmie z 6 sierpnia 2020 r. wskazał, że wprowadzony na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stan epidemii wymaga od Służby Więziennej podejmowania szczególnych działań celem zapewnienia szeroko rozumianego bezpieczeństwa i porządku w jednostkach penitencjarnych i nie pozwala aktualnie na realizowanie widzeń osób pozbawionych wolności na dotychczasowych zasadach. W kwestii wyposażania osadzonych w środki ochrony osobistej przed przystąpieniem do realizacji widzenia Zastępca Dyrektora Generalnego SW zgodził się ze stanowiskiem Rzecznika. Osadzeni mają możliwość dokonania zakupu rękawiczek i maseczek w kantynie lub otrzymania ich za pośrednictwem paczki higienicznej. W uzasadnionych przypadkach, na pisemny wniosek, dyrektor jednostki penitencjarnej może wyposażyć osadzonego w wyżej wymienione środki ochrony osobistej. Za pośrednictwem dyrektorów okręgowych Służby Więziennej rekomendowano przyjęcie powyższego rozwiązania we wszystkich jednostkach penitencjarnych. Wszystkie działania podejmowane przez Służbę Więzienną są skoordynowane z wytycznymi Ministerstwa Zdrowia oraz Głównego Inspektora Sanitarnego. Dyrektorzy jednostek penitencjarnych powołali zespoły robocze do spraw koordynowania czynności podejmowanych w związku z zagrożeniem epidemiologicznym, które na bieżąco współpracują z właściwymi terytorialnie Państwowymi Wojewódzkimi i Powiatowymi Stacjami Sanitarno-Epidemiologicznymi. Podejmowane decyzje w kwestii realizacji widzeń konsultowane były z właściwymi terenowo Stacjami Sanitarno-Epidemiologicznymi i są adekwatne do obecnej sytuacji panującej w konkretnej jednostce penitencjarnej.