Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Minister Rozwoju w sprawie konieczności podjęcia konkretnych działań na rzecz przedsiębiorców w związku z epidemią.

Rzecznik Praw Obywatelskich z niepokojem obserwuje sytuację gospodarczą w naszym kraju. Rozprzestrzenianie się Covid-19, wywoływanej wirusem SARS-CoV-2, wymaga od władz zdecydowanego działania. Tymczasem, z treści napływających do Biura RPO skarg przedsiębiorców oraz informacji przekazywanych przez środki masowego przekazu, wyłania się obraz chaosu, braku spójnej koncepcji i przemyślanej strategii.

W dniu 2 marca 2020 r. została uchwalona ustawa, tzw. Tarcza Antykryzysowa. Na jej podstawie dokonano szeregu zmian w już istniejących regulacjach prawnych, jednak w niewielkim tylko stopniu realnie dotyczących przedsiębiorców - o czym świadczy nawet pobieżna analiza jej treści. Niestety, wciąż nie ma jednego aktu prawnego, "specustawy" dedykowanej stricte przedsiębiorcom na ten trudny czas pandemii.

Jednocześnie przedsiębiorcy oczekują rzeczywistego pakietu ochronnego, rozwiązań prawnych, które pozwolą przetrwać ten okres i będą dopasowane do formy i rodzaju prowadzonej przez nich działalności. Szczególnie dramatycznie sytuacja przedstawia się wśród mikro, małych i średnich przedsiębiorców.

Przedsiębiorcy podnoszą m.in. zarzut naruszenia zasady równości, poprzez wykluczenie z zakresu pomocy osób, które wcześniej miały problemy z terminowym regulowaniem płatności składek na ZUS czy podatków - co wszak nie zawsze wynika ze złej woli przedsiębiorców, a częstokroć powodowane jest opóźnieniami w pozyskiwaniu - płatności od kontrahentów.

Skarżący oczekują od państwa przede wszystkim zwolnień i ulg od obowiązku ponoszenia danin publicznych. W chwili obecnej trudno bowiem przewidzieć, jak długo będzie trwał stan związany z ograniczeniami wobec swobodnego poruszania się obywateli, a w konsekwencji z ograniczeniami mającymi wpływ na wiele gałęzi gospodarki. W tej sytuacji, przedsiębiorcy potrzebują od resortu gospodarki jasnych i stabilnych deklaracji, jak w ciągu tego okresu będzie wyglądało życie gospodarcze, na jaką pomoc finansową będą mogli liczyć w dłuższej perspektywie.

Innym istotnym problemem jest zawiłość procedur, jakie zostały przewidziane do ubiegania się o pomoc państwa. Nie dość, że przewidziane formy pomocy zostały rozproszone i podlegały już zmianom legislacyjnym, to dodatkowo przedsiębiorcy zobowiązani są do wypełniania obszernych wniosków i szczegółowych oświadczeń.

W ocenie Rzecznika nieodzowne jest podjęcie pilnych prac nad wdrożeniem jednolitej, długofalowej, specjalnie dedykowanej przedsiębiorcom regulacji prawnej, z jasno określonymi ramami czasowymi, pozwalającej przedsiębiorcom przetrwać, zaplanować i prowadzić działalność gospodarczą w czasie pandemii, a także po jej zakończeniu.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju w piśmie z 4 czerwca 2020 r. poinformował, że zgodnie z raportem ING z 7 maja 2020 r. "Covid-19 pandemic: Entering the next phase", Polska wprowadziła najsilniejszą tarczę antykryzysową w regionie. Polska wdrożyła też największy fiskalny program pomocowy oparty na luzowaniu ilościowym w całym regionie. Obecnie trwają prace nad kolejnym projektem ustawy, którego rozwiązania złożą się na ofertę "Tarczy antykryzysowej". Znajdują się tam m.in. przepisy, na podstawie których zostaną uruchomione np. dopłaty BGK z budżetu państwa do oprocentowania kredytów bankowych dla firm, ustawowe wakacje kredytowe dla tych osób, którzy po 13 marca stracili główne źródło dochodu czy szybka ścieżka restrukturyzacyjna dla firm w kłopotach. Kolejnym instrumentem, który zacznie być realizowany od połowy czerwca, jest wsparcie w ramach Funduszowego Pakietu Antykryzysowego, gdzie co najmniej 3 mld zł zostaną przeznaczone na dofinansowanie wydatków związanych z bieżącą działalnością mikro, małych i średnich firm. Środki te zostaną uruchomione w ramach już funkcjonujących krajowych i regionalnych programów Unii Europejskiej. Podsekretarz Stanu zapewnił, że rząd na bieżąco monitoruje dynamicznie zmieniającą się sytuację w gospodarce, pozostaje w ciągłym kontakcie z przedstawicielami branż, organizacji pracodawców i pracowników, a także analizuje zgłaszane postulaty i uwagi.