Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Finansów w sprawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich zmiany w zakresie podatków dochodowych dokonane na mocy Tarczy Antykryzysowej 2 należy uznać za niewystarczające. Całokształt zmian dotyczących podatków dochodowych uchwalonych w ramach Tarczy Antykryzysowej 2, nie odpowiada na zgłaszane postulaty środowiska przedsiębiorców o uszczelnienie w aspekcie podatkowym Tarczy Antykryzysowej 1. Przede wszystkim należy zauważyć, że ustawa nie wprowadza nowych, rozwiązań, mających na celu zapewnienie realnego wsparcia finansowego dla podatników, takich jak np. postulat zwolnienia przedsiębiorców z obowiązku płacenia zaliczek na podatek dochodowy, zarówno dla osób fizycznych, jak i osób prawnych, poszkodowanych ekonomicznie w związku ze skutkami epidemii wirusa COVID-19, czy też postulat wprowadzenia możliwości rezygnacji z podatku liniowego dla przedsiębiorców w związku z pandemią.

Rzecznik zauważa, że ustawodawca bardziej skoncentrował się na tworzeniu przepisów, które mają służyć realizacji zadań administracji skarbowej, niż na zapewnieniu realnej pomocy finansowej dla podatników. Co istotne, szereg wprowadzonych zmian kompetencyjnych dla organów dotyczy modyfikacji przepisów poszczególnych ustaw na stałe, a nie jedynie na czas trwania epidemii. Czego dobitnym przykładem jest możliwość określenia przez Ministra Finansów w drodze rozporządzenia niektórych zadań Krajowej Administracji Skarbowej, które mogą być wykonywane na obszarze całego kraju lub jego części, przez odpowiednio dyrektorów izb administracji skarbowej, naczelników urzędów skarbowych, naczelników urzędów celno-skarbowych, niezależnie od terytorialnego zasięgu ich działania, nie precyzując jednak, o jaki rodzaj zadań chodzi. Za niepokojącą należy także uznać zmianę przewidującą, że w stanie zagrożenia epidemicznego lub stanie epidemii zajęte przedmioty mające znaczenie dla zdrowia lub bezpieczeństwa publicznego, można nieodpłatnie przekazać podmiotom leczniczym, Państwowej Straży Pożarnej, Siłom Zbrojnym Rzeczypospolitej Polskiej, Policji, Straży Granicznej oraz instytucjom państwowym i samorządowym. W konsekwencji oznacza to, że finansowe organy postępowania przygotowawczego nabędą prawo do orzekania przepadku własności prywatnej i to jeszcze przed prawomocnym zakończeniem postępowania. W związku z powyższym Rzecznik zwrócił się do Ministra Finansów z prośbą o ustosunkowanie się do zasygnalizowanych problemów.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów w piśmie z 9 sierpnia 2020 r. wyjaśnił, że przygotowując działania osłonowe dla podatników w ramach „Tarczy Antykryzysowej – 1”, „Tarczy Antykryzysowej – 2”, a także późniejszych ustaw zwanych „tarczami” kierowano się przede wszystkim potrzebą wprowadzenia takich rozwiązań, które najszybciej jak to możliwe i najskuteczniej pozwolą na zmniejszenie ich obciążeń finansowych, w szczególności obciążeń przedsiębiorców. W konsekwencji, w pakiecie regulacji osłonowych zostały wprowadzone rozwiązania adekwatne do sytuacji, które mają na celu ułatwienie podatnikom realizacji obowiązków wynikających z rozliczenia podatków dochodowych, zarówno w odniesieniu do rozliczenia poprzedniego roku podatkowego, jak i w odniesieniu do bieżących okresów rozliczeniowych. Jednocześnie należy wskazać, że propozycje i potrzeby zgłaszane przez środowiska przedsiębiorców są analizowane na bieżąco. W zależności od tego jak będzie rozwijać się sytuacja epidemiczna w kraju oraz w jakim stopniu będzie negatywnie wpływać na przedsiębiorców i rynek pracy oraz, jeżeli będzie to celowe i możliwe do wdrożenia, to zostaną zaproponowane kolejne rozwiązania osłonowe ułatwiające podatnikom rozliczenie podatków. Warto również pamiętać, że wprowadzone rozwiązania podatkowe to tylko element szeregu uzupełniających się instrumentów pomocowych dedykowanych podatnikom. Podsekretarz Stanu szczegółowo odniósł się do kwestii poruszonych w wystąpieniu Rzecznika. W związku ze sformułowanymi zastrzeżeniami, wskazał, że w szeroko pojętym interesie publicznym leży, aby organy podatkowe miały możliwość sprawnego przeprowadzenia do końca postępowań i kontroli w przypadku, gdy jest to związane ze zwalczaniem wyłudzeń skarbowych oraz wykrywaniem przestępstw i przestępstw skarbowych.