Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Obrony Narodowej w sprawie możliwości wykonywania pracy zdalnej przez żołnierzy.

Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych funkcjonariusze określonych służb mundurowych mają możliwość wykonywania pracy zdalnej. Rozwiązanie takie pozwala na elastyczne reagowanie np. na skutki poddania niektórych funkcjonariuszy kwarantannie.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich regulacjami takimi powinni zostać objęci także żołnierze zawodowi. Niestety zawarte w ww. przepisie odesłanie pomija pragmatykę emerytalną żołnierzy zawodowych, uniemożliwia skierowanie ich do służby zdalnej.

Rzecznik zauważył, że możliwość stawiania żołnierzowi zadań, w sytuacji objęcia go kwarantanną jest znacznie utrudnione, zasadą jest zakaz opuszczania miejsca izolacji albo kwarantanny, jednak organ wojskowej inspekcji sanitarnej może postanowić inaczej. Podkreślenia wymaga, że skierowanie żołnierzy objętych kwarantanną do wspólnych zadań z pozostałymi w służbie żołnierzami może doprowadzić do utraty zdolności operacyjnej poszczególnych jednostek wojskowych. Dlatego możliwość pracy zdalnej pozwala na wykorzystanie wiedzy i doświadczenia żołnierza bez narażania innych osób na zarażenie.

Ponadto, Rzecznik wskazał, że art. 4 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych nie obejmuje żołnierzy zawodowych, co oznacza, że nie są oni objęci dodatkowymi zasiłkami opiekuńczymi. Konieczność sprawowania opieki nad dzieckiem powoduje, że rodzice żołnierze korzystają obecnie ze zwolnienia z zajęć służbowych w ramach 60 dniowego limitu. Aktualny stan szczególnego zagrożenia skutkujący zamknięciem żłobków, przedszkoli i szkół powoduje, że limit ten systematycznie maleje.

W związku z powyższym Rzecznik zwrócił się do Ministra Obrony Narodowej z prośbą o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w celu rozwiązania przedstawionych problemów.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej w piśmie z 20 maja 2020 r. wyjaśnił, iż zgodnie z art. 60 ust. 1 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych wymiar czasu służby żołnierzy zawodowych określany jest ich zadaniami służbowymi. W związku z powyższym, decyzja o pracy zdalnej żołnierza zawodowego leży każdorazowo w gestii przełożonego jednostki lub komórki organizacyjnej, w której żołnierz służy, zatem nie ma konieczności wprowadzania dodatkowych zmian ustawowych w tym zakresie. Odnośnie możliwości wprowadzenia dodatkowego zwolnienia dla żołnierzy zawodowych z wykonywania obowiązków służbowych w związku z koniecznością sprawowania opieki nad dzieckiem Sekretarz Stanu poinformował, iż w takich przypadkach wykorzystywane są instrumenty prawne przewidziane w ustawie o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Wskazał ponadto, że oddziały i pododdziały Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej przekazywano wojewodom oraz Głównemu Inspektorowi Sanitarnemu na podstawie art. 44a ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. W ramach prowadzonych działań żołnierze realizowali zadania w obszarach obejmujących m.in.: dezynfekcję ważnych obiektów użyteczności publicznej, pobieranie wymazów od osób z podejrzeniem zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 lub chorych na COVID-19, a także wsparcie logistyczne przy dystrybucji leków i sprzętu medycznego. W trakcie realizacji przez żołnierzy wyżej wymienionych zadań są zachowywane zasady bezpieczeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem przestrzegania procedur mających na celu ograniczenie ryzyka i zapewnienie bezpiecznej ich realizacji