Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ograniczenia prawa do informacji publicznej z dnia 2020-04-15.
Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ograniczenia prawa do informacji publicznej.
W związku z obowiązującym obecnie stanem epidemii i licznymi ograniczeniami podstawowych praw i wolności, o których mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, zapewnienie obywatelom dostępu do rzetelnych informacji o działaniach organów publicznych należy uznać za szczególnie ważne. Jest to tym istotniejsze, że sposób przyjmowania tych ograniczeń w sytuacji niewprowadzenia żadnego ze wskazanych w Konstytucji stanów nadzwyczajnych może budzić wątpliwości natury konstytucyjnej.
Poważne zaniepokojenie Rzecznika Praw Obywatelskich budzi treść art. 15zzs ust. 10 pkt 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Zgodnie tym przepisem w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie stosuje się przepisów o bezczynności organów oraz o obowiązku organu i podmiotu, prowadzących odpowiednio postępowanie lub kontrolę, do powiadamiania strony lub uczestnika postępowania o niezałatwieniu sprawy w terminie. Należy przy tym pamiętać, że w praktyce stosowania przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej, skarga na bezczynność organu odgrywa kluczową rolę w egzekwowaniu udostępnienia wnioskowanej informacji po upływie 14 dniowego terminu. Wskazany art. 15zzs ust. 10 pkt 1 pozbawia natomiast obywateli możliwości skutecznego dochodzenia realizacji tego obowiązku przez organy. Oznacza to, że możliwość szybkiego uzyskania informacji publicznej będzie w praktyce zależała wyłącznie od dobrej woli organu. Taka sytuacja budzi poważne wątpliwości z punktu widzenia zasady zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa.
W związku z powyższym Rzecznik zwrócił się do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z prośbą o podjęcie inicjatywy legislacyjnej w niniejszej sprawie w celu zapewnienia obywatelom skutecznego prawa dostępu do informacji publicznej.