Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Edukacji Narodowej w sprawie egzaminów ośmioklasisty i matur.

Egzaminy ósmoklasisty oraz egzaminy maturalne - według harmonogramów zamieszczonych na stronie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej - mają odbyć się w kwietniu i maju. Z uwagi na trwającą pandemię COVID-19 wydaje się jednak, że organizacja egzaminów w pierwotnie przewidzianych terminach i w dotychczasowej formule nie jest realna.

Na mocy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 przedłużono okres ograniczenia funkcjonowania publicznych i niepublicznych jednostek systemu oświaty do 10 kwietnia 2020 r. Obserwacja wydarzeń z perspektywy zdrowia publicznego nie pozwala jednak na stwierdzenie, że sytuacja w Polsce i na świecie ulegnie szybkiej poprawie, a szkoły i inne placówki oświatowe wznowią swą pracę po świętach wielkanocnych. Organizacja egzaminów w istniejących warunkach wiązałaby się z zagrożeniem zdrowia i życia uczniów, nauczycieli oraz wszystkich innych osób zaangażowanych w przygotowania do egzaminów.

Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał, że tysiące młodych ludzi, których edukacja została w dramatyczny sposób zakłócona na skutek pandemii COVID-19, oczekują na decyzje MEN w sprawie swoich dalszych losów. Uczniowie kontynuują naukę na odległość i muszą w większym stopniu niż kiedykolwiek przygotować się do egzaminów samodzielnie. Rozwiązania zastosowane w odpowiedzi na kryzys nie pozwalają na zachowanie równego dostępu do edukacji. Wielu uczniów nie ma w domu dobrych warunków do nauki lub obarczonych jest dodatkowymi obowiązkami; niektórzy wychowują się w rodzinach dysfunkcyjnych lub zmagają się z innymi poważnymi problemami, potęgowanymi przez wymuszoną izolację. Stres odczuwany zwykle przed egzaminami przez uczniów jest obecnie dużo większy, gdyż towarzyszą mu lęk i niepokój o zdrowie swoje i swoich bliskich. Przedłużanie niepewności co do przebiegu egzaminów może dodatkowo wpłynąć na stan psychiczny dzieci i młodzieży.

W związku z powyższym Rzecznik zwrócił się do Ministra z apelem o pilne poinformowanie uczniów, ich rodziców i pracowników szkół o planowanych działaniach związanych z organizacją egzaminów zewnętrznych oraz o udzielenie informacji o przyszłych rozwiązaniach dotyczących rekrutacji do szkół ponadpodstawowych.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu z Ministerstwa Edukacji Narodowej w piśmie z 21 lipca 2020 r. poinformował, że zarówno egzamin maturalny, jak i egzamin ósmoklasisty oraz egzaminy zawodowe mogły odbyć się tylko w warunkach, które nie będą zagrażały zdrowiu egzaminowanych i egzaminatorów. Dlatego określone w dotychczasowych harmonogramach egzaminacyjnych terminy przeprowadzania egzaminów musiały ulec zmianie. Przygotowywane zostały rozwiązania, które umożliwiały przeprowadzenie egzaminów w sposób maksymalnie bezpieczny. Oprócz stosowanych już w ubiegłych latach zasad, przygotowane zostały przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, Centralną Komisję Egzaminacyjną oraz Głównego Inspektora Sanitarnego i opublikowane 15 maja 2020 r. wytyczne dotyczące organizowania i przeprowadzania egzaminów zewnętrznych. Zdaniem Ministerstwa rezygnacja z egzaminów zewnętrznych i przeprowadzenie postępowania rekrutacyjnego tylko na podstawie wyników ocen wymienionych na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej nie daje możliwości porównania wyników ucznia z wynikami pozostałej populacji uczniów danego rocznika. Indywidualne oceny ucznia ustalone na świadectwie ukończenia szkoły odzwierciedlają ocenę jego umiejętności w populacji uczniów szkoły, którą ukończył, bez możliwości obiektywnego porównania z ocenami uzyskanymi przez uczniów innych szkół. Wyłączenie, choćby czasowe, ww. egzaminów z harmonogramu przeprowadzania egzaminów zewnętrznych naruszyłoby obiektywne i porównywalne w skali kraju narzędzie rekrutacyjne.