Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie długotrwałości postępowań w sprawach o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz świadczenia wychowawczego.

Rzecznik Praw Obywatelskich, mimo trzech wystąpień skierowanych w latach 2016-2019 r. do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nadal jest adresatem skarg dotyczących długotrwałości postępowań w sprawach o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz świadczenia wychowawczego, objętych koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego. Długotrwałość procedowania przy rozpoznawaniu wniosków skutkuje brakiem pomocy finansowej ze strony państwa. Przepisy nie przewidują zaś żadnych wyjątków, które pozwoliłyby na przyznanie tychże świadczeń osobie nieaktywnej zawodowo i opiekującej się dzieckiem, o ile inny członek rodziny podlega systemowi zabezpieczenia społecznego w jednym lub kilku państwach członkowskich. Istnieje co prawda możliwość ubiegania się o tymczasowe przyznanie świadczeń w Polsce za okres, w którym instytucja polska nie posiada wszelkich niezbędnych informacji dotyczących uprawnienia do świadczeń w innym państwie, jednakże praktyka taka stosowana jest bardzo rzadko i nie rozwiązuje to problemu. Wydana w tym trybie decyzja ma bowiem wyłącznie charakter czasowy i w przypadku otrzymania świadczeń rodzinnych zagranicą, może zaistnieć konieczność zwrotu przyznanych w Polsce tymczasowo świadczeń wraz z odsetkami. W związku z powyższym Rzecznik zwrócił się do Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z prośbą o aktualną ocenę stanu przestrzegania praw osób ubiegających się o wypłatę świadczeń na zasadach unijnej koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego i rozważenie podjęcia dalszych działań mających na celu usprawnienia trybu wypłaty tych świadczeń.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pismem z dnia 23 kwietnia 2020 r. poinformowała Rzecznika, że Ministerstwo prowadzi ciągły monitoring realizacji spraw, rozpatrywanych w ramach koordynacji świadczeń rodzinnych i świadczenia wychowawczego. Również na bieżąco podejmowane są działania systemowe, mające na celu usprawnienie tego procesu. Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zaktualizowała wytyczne, zawierające procedurę współpracy pomiędzy organem właściwym a wojewodą, mające na celu usystematyzowanie zadań organów przyjmujących wnioski w taki sposób, aby przekazane do realizacji wojewodom sprawy zawierały wszelkie niezbędne informacje. Dodatkowo, szeroko wykorzystywana w administracji cyfryzacja, pozwoliła na uruchomienie elektronicznego kanału przesyłania wniosków o świadczenia, składanych w organach właściwych. Wydłużony czas oczekiwania na odpowiedź instytucji lub dostarczenie dokumentów przez wnioskodawcę, nie oznacza, że świadczenia przepadają, zostaną one wypłacone z wyrównaniem, od momentu złożenia wniosku. Zarówno Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, jak i odpowiadający za realizację zadania wojewodowie dokładają wszelkich starań, aby wnioski rozpatrywane były na bieżąco i z należytą starannością, przy prawidłowym zastosowaniu obowiązujących przepisów prawa.