Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na czynność odmowy wypłaty Fundacji dotacji dla uczniów szkół niepublicznych.

Fundacja prowadziła do dnia 30 sierpnia 2019 r. Niepubliczne Gimnazjum. Organem, który dokonał wpisu Gimnazjum do ewidencji szkół niepublicznych był Wójt Gminy. W związku z reformą systemu oświaty Gimnazjum zostało przekształcone w Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące. Przekształcenie to zostało dokonane w oparciu o przepisy ustawy Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe. Zgodnie z treścią art. 129 ust. 5 p.w.u.p.o. rozpoczęcie działalności przez nowoutworzone Liceum nastąpiło z dniem 1 września 2019 r. Organem, który dokonał zmiany wpisu w ewidencji szkół niepublicznych, na podstawie art. 143 ust. 1 pkt 1 p.w.u.p.o., był Starosta, jako organ, którego zadaniem własnym jest prowadzenie liceum ogólnokształcącego. Gimnazjum w okresie od dnia 1 stycznia do dnia 31 sierpnia 2019 r. otrzymywało od Gminy, jako organu rejestrującego, dotację, o której mowa w art. 26 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych. Pismem z dnia 27 sierpnia 2019 r. Fundacja wystąpiła do Starosty z wnioskiem o zabezpieczenie odpowiednich środków i ich wypłatę zgodnie z terminem dotacji dla Liceum, zgodnie z treścią art. 26 ust. 1 w zw. z art. 101 ust. 5 i 6 u.f.z.o. Pismem z dnia 2 września 2019 r. Starosta, powołując się na treść art. 101 ust. 2 i 3 u.f.z.o., stanął na stanowisku, że nie ma podstaw do zabezpieczenia środków i wypłaty dotacji przez Powiat w okresie od września do grudnia 2019 r. W ocenie Starosty do wypłaty dotacji za ten okres zobowiązana jest Gmina.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich stanowisko Starosty jest błędne i nie znajduje potwierdzenia w literalnym brzmieniu art. 101 ust. 1-2 u.f.z.o.c. W myśl tego przepisu celem ustawodawcy było dokonanie rozróżnienia pomiędzy dotacjami przyznawanymi na uczniów wygaszanego gimnazjum w okresie przejściowym, a dotacjami przyznawanymi już dla nowopowstałej szkoły. Fundacja słusznie podnosi, że z dniem rozpoczęcia działalności Liceum, a więc z dniem 1 września 2019 r., w szkole tej nie było już klas gimnazjalnych. Ostatni rocznik uczniów szkół gimnazjalnych zakończył bowiem edukację z dniem 31 sierpnia 2019 r. W niniejszej sprawie nie mógł więc znaleźć zastosowania art. 101 ust. 2 u.f.z.o. Przepis ten zgodnie z art. 129 ust. 1 p.w.u.p.o. mógłby znaleźć zastosowanie np. przypadku przekształcenia Gimnazjum w okresie przejściowym w ośmioletnią szkołę podstawową. Druga sporna kwestia dotyczy zastosowania art. 101 ust. 5-6 u.f.z.o. Zgodnie z tymi przepisami, w przypadku przekształcenia Gimnazjum w szkołę innego typu, dotację, o której mowa w art. 26 u.f.z.o., przyznaje się odpowiednio tej szkole od dnia rozpoczęcia przez nią działalności, czyli w niniejszej sprawie od dnia 1 września 2019 r. W takich przypadkach stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału 3. u.f.z.o., a więc także art. 26 u.f.z.o., w którym wyrażona została ogólna zasada, że niepubliczne szkoły, w których jest realizowany obowiązek szkolny lub obowiązek nauki, otrzymują na każdego ucznia dotację z budżetu jednostki samorządu terytorialnego będącej dla tych szkół organem rejestrującym. Organem rejestrującym dla nowopowstałego Liceum jest natomiast Starosta. Nie można zgodzić się z twierdzeniem Starosty, że przepisy te regulują jedynie termin, od którego przyznaje się dotacje szkole powstałej w wyniku przekształcenia gimnazjum, a z odpowiedniego stosowania rozdziału 3. u.f.z.o. nie wynika możliwość zastosowania wprost zasady wynikającej z art. 26 u.f.z.o. Wręcz przeciwnie, odpowiednie stosowanie przepisów rozdziału 3. u.f.z.o. oznacza, że w szczególnej sytuacji, jaką jest przekształcenie szkoły w czasie roku kalendarzowego, zastosowanie znajdzie ogólna zasada dotycząca przyznawania dotacji dla szkół niepublicznych wyrażona w art. 26 u.f.z.o.