Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na decyzję o odmowie przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z dnia 2020-03-03.
Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na decyzję o odmowie przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.
Wnioskiem z dnia 18 lipca 2019 r. strona wystąpiła o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej z uwagi na konieczność sprawowania opieki nad synem, legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności wydanym przez Miejski Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności z dnia 19 marca 2009 r. Z orzeczenia wydanego na stałe wynika, że niepełnosprawność syna Strony istnieje od urodzenia. Decyzją z dnia 11 września 2019 r. działający z upoważnienia Prezydenta Miasta Naczelnik Wydziału Spraw Społecznych i Zdrowia odmówił przyznania stronie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie organ I instancji wskazał, że Strona do wniosku załączyła kopię decyzji z dnia 8 czerwca 2015 r. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, z której wynika, że ma ustalone prawo do emerytury. Fakt ustalenia prawa do emerytury powoduje, że strona nie spełnia warunków do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego określonych w u.o.ś.r.
W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich brak było podstaw prawnych dla dokonania przez organ administracji rozstrzygający w niniejszej sprawie takiej wykładni przepisów u.o.ś.r., która powoduje, że pomimo sprawowania przez stronę opieki nad niepełnosprawnym w stopniu znacznym synem nie może ona uzyskać prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w wysokości odpowiadającej różnicy pobieranej emerytury a wysokością świadczenia pielęgnacyjnego, gdyż przepis art. 17 ust. 5 pkt 1 lit a u.o.ś.r. wyklucza taką możliwość. Organ administracji poprzestając na literalnym brzmieniu art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a u.o.ś.r. przyjął, że ponieważ strona ma ustalone prawo do emerytury, to nie przysługuje jej świadczenie pielęgnacyjne w jakiejkolwiek wysokości. Zdaniem Rzecznika mimo, że językowa wykładnia art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a u.o.ś.r. mogła prowadzić do takiego wniosku, to w stanie faktycznym niniejszej sprawy nieodzowna była weryfikacja jasnych wydawałoby się rezultatów wykładni językowej art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a u.o.ś.r. w oparciu o reguły wykładni systemowej, celowościowej i funkcjonalnej. Rzecznik zauważył, że zgodnie z aktualną teorią wykładni prawa nie istnieje czyste, abstrakcyjne znaczenie przepisu, które mogłoby być przyjęte bez jakichkolwiek zabiegów interpretacyjnych. Nawet pozornie proste przepisy wymagają bowiem dokonywania pewnych założeń i przyjmowania pewnych definicji i konkretnego rozumienia słów i kontekstów. Zastosowanie przez organ administracji wyłącznie wykładni gramatycznej doprowadziło do rozstrzygnięcia, które w świetle powszechnie akceptowanych wartości jest rażąco niesłuszne, niesprawiedliwe, nieracjonalne i niweczące ratio legis u.o.ś.r. W konsekwencji, zdaniem Rzecznika, wydane przez organ administracji rozstrzygniecie nie odpowiada prawu, gdyż zostało wydane niezgodnie z przepisami prawa materialnego.
W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego osoba, która spełnia warunki do przyznania wyższego świadczenia pielęgnacyjnego i chce je otrzymać, a pobiera emeryturę, winna móc dokonać wyboru jednego z tych świadczeń poprzez rezygnację z pobierania świadczenia niższego, tj. w niniejszej sprawie emerytury. Emerytura co prawda jest prawem niezbywalnym, ale uznać należy, że zawieszenie tego prawa eliminuje negatywną przesłankę z ustawy o świadczeniach rodzinnych, w postaci posiadania prawa do emerytury. Prezydent Miasta poprzestając na literalnym brzmieniu tego przepisu przyjął, że w sytuacji, gdy skarżąca ma ustalone prawo do emerytury, to nie przysługuje jej świadczenie pielęgnacyjne. Zważyć jednak należy, że w orzecznictwie sądowo-administracyjnym wskazuje się na potrzebę uzupełnienia wyników wykładni językowej przepisu art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych wynikami wykładni celowościowej, systemowej i funkcjonalnej.