Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie ze skargi kasacyjnej Fundacji od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej z dnia 2018-08-08.
Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie ze skargi kasacyjnej Fundacji od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej.
W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich decyzje Szefa ABW odmawiające udostępnienia informacji publicznej o czynnościach ABW, ze względu na uznanie żądanych informacji za informacje niejawne, prowadzą do ograniczenia konstytucyjnego prawa dostępu do informacji publicznej. Ograniczenie to nie znajduje jednak usprawiedliwienia w świetle przepisów Konstytucji, biorąc pod uwagę okoliczności niniejszej sprawy. Zdaniem Rzecznika Sąd nie dokonał prawidłowego wyważenia proporcji między konstytucyjną zasadą dostępności, a zakresem ograniczenia wynikającego z ustawy o ochronie informacji niejawnych. W konsekwencji, Rzecznika zauważył, że zaskarżony wyrok prowadzi do naruszenia prawa dostępu do informacji publicznej, co uniemożliwia dokonanie społecznej kontroli działań służb specjalnych.
Rzecznik zwrócił uwagę, że istotną okolicznością w analizowanej sprawie, której nie uwzględnił WSA wydając zaskarżony wyrok jest to, że żądane informacje dotyczą czynności podejmowanych przez ABW na podstawie art. 32c ustawy o ABW, który został wprowadzony ustawą o działaniach antyterrorystycznych. Ustawa ta budzi zaś poważne wątpliwości natury konstytucyjnej. Swoje stanowisko na temat tej ustawy Rzecznik wyrażał już na etapie prac parlamentarnych nad ustawą. Skierował także wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów tej ustawy.
Właśnie z uwagi na powyższe, w ocenie Rzecznika, tak istotne jest dokonanie w niniejszej sprawie rzetelnej sądowej oceny wydawanych przez ABW decyzji dotyczących udostępnienia informacji publicznej o czynnościach prowadzonych na podstawie art. 32c ustawy o ABW. Rzecznik podkreślił, że w celu oceny prawidłowości wydania zaskarżonych decyzji przez organ Sąd musi dysponować materiałami pozwalającymi mu na kontrolę żądanych informacji. Tylko w ten sposób Sąd może dokonać realnej kontroli decyzji odmownej udostępniania informacji publicznej. Tymczasem, jak wynika z uzasadnienia wyroku, Sąd oparł się na ustaleniach i argumentacji przedstawionej przez organ, nie dokonując przy tym oceny żądanej informacji (w uzasadnieniu brakuje informacji na temat tego, czy Sąd zapoznał się z dokumentem, w którym wskazywano, że udzielenie informacji może mieć szkodliwy wpływ na funkcjonowanie ABW), ani dokładnej analizy tych informacji. Konieczne jest również, przy analizie przesłanek uzasadniających odmowę udostępnienia żądanych informacji ze względu na ochronę informacji niejawnych, przyjęcie takiej interpretacji przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej i ustawy o ochronie informacji niejawnych, która umożliwi efektywny dostęp do informacji o działalności ABW i zagwarantuje kontrolę społeczną tych działań, skoro ustawa nie przewiduje efektywnego mechanizmu kontroli sądowej w tym zakresie.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego ujawnienie zarówno liczby, jak i adresów publikacji zablokowanych treści na wniosek ABW w ramach uprawnień wynikających z art. 32c ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu podmiotom nieuprawnionym, mogłoby negatywnie wpłynąć na efektywność Agencji, szczególnie w kontekście jej działań operacyjno-rozpoznawczych, a w konsekwencji na ważne aspekty bezpieczeństwa wewnętrznego Państwa. NSA ponadto zauważył, że Sąd pierwszej instancji nie poprzestał jedynie na zbadaniu elementu formalnego nadania żądanym informacjom klauzuli „zastrzeżone”. Sąd ten zbadał także materialne podstawy nadania klauzuli tajności.