Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Minister Finansów w sprawie projektu ustawy - Ordynacja podatkowa.

W związku z trwającymi pracami legislacyjnymi nad projektem ustawy - Ordynacja podatkowa, Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił uwagę na problem ograniczonego dostępu RPO do akt zawierających tajemnicę skarbową.

Obecnie obowiązujące przepisy ustawy - Ordynacja podatkowa (dalej jako: "Ordynacja podatkowa") regulujące zasady udostępniania akt objętych tajemnicą skarbową przewidują, że naczelnicy urzędów skarbowych i naczelnicy urzędów celno-skarbowych udostępniają wyłącznie takie akta m.in. Rzecznikowi Praw Obywatelskich w związku z jego udziałem w postępowaniu przed sądem administracyjnym. Podobne rozwiązanie przewiduje projektowany art. 112 § 1 pkt 5 ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym akta spraw podatkowych, w tym akta zawierające informacje wymienione w art. 371, naczelnicy urzędów skarbowych, naczelnicy urzędów celnoskarbowych oraz dyrektorzy izb administracji skarbowej, Szef Krajowej Administracji Skarbowej udostępniają sobie wzajemnie w celu realizacji zadań ustawowych, a także na żądanie m.in. Rzecznikowi Praw Obywatelskich - w związku z jego udziałem w postępowaniu przed sądem administracyjnym.

W praktyce okazuje się, że w wielu przypadkach organy podatkowe odmawiają Rzecznikowi nadesłania akt (zazwyczaj dotyczy to kopii wydanych rozstrzygnięć) z postępowania administracyjnego strony, która zwróciła się o pomoc do Biura RPO, powołując się właśnie na tę regulację. Organy argumentują, że dostęp do akt objętych tajemnicą skarbową przysługuje Rzecznikowi Praw Obywatelskich tylko w związku z jego udziałem w postępowaniu przed sądem administracyjnym. Tym samym, na wcześniejszym etapie jest wykluczony (nawet gdy Rzecznik prosi jedynie o udostępnienie kopii konkretnych rozstrzygnięć organu). W tej sytuacji możliwości analizy sprawy pod kątem podjęcia przez Rzecznika interwencji procesowej są zdecydowanie utrudnione.

Rzecznik zwrócił się do Minister z prośbą o uwzględnienie powyższych uwag w ramach obecnie toczących się prac nad projektem ustawy - Ordynacja podatkowa.

 

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów w piśmie z 8 kwietnia 2019 r. zauważył, że w projekcie ustawy - Ordynacja podatkowa (w wersji z dnia 8 marca 2019 r.) w związku z wprowadzeniem instytucji Rzecznika Praw Podatnika proponuje się, aby Rzecznik ten miał dostęp do akt "w celu realizacji jego zadań ustawowych". Byłby to dostęp do akt szerszy niż w przypadku Rzecznika Praw Obywatelskich. Takie zróżnicowanie w dostępie do akt podatkowych może budzić wątpliwości. W konsekwencji Minister Finansów rozważy propozycję zmiany przepisu art. 106 § 1 pkt 5 projektu ustawy - Ordynacja podatkowa (w wersji z dnia 8 marca 2019 r.) zgodnie z wystąpieniem Rzecznika.