Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego oddalający skargę Rzecznika Praw Obywatelskich na uchwałę Rady Miejskiej w sprawie ustalenia strefy płatnego parkowania, wysokości stawek za parkowanie, wysokości opłaty dodatkowej oraz sposobu pobierania tych opłat z dnia 2016-12-20.
Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego oddalający skargę Rzecznika Praw Obywatelskich na uchwałę Rady Miejskiej w sprawie ustalenia strefy płatnego parkowania, wysokości stawek za parkowanie, wysokości opłaty dodatkowej oraz sposobu pobierania tych opłat.
W ocenie Rzecznika naruszenie prawa przez Radę Miejską polegało na zamieszczeniu w akcie prawa miejscowego regulacji, która nie miała umocowania w ustawie, czyli była wydana bez podstawy prawnej, a przy tym w nieuprawniony sposób rozszerzała ustawowe znaczenie pojęcia "nieuiszczenie opłaty za parkowanie".
Na mocy przedmiotowego unormowania doszło do zrównania w skutkach prawnych dwóch odmiennych sytuacji tj. nieumieszczenia w określonym miejscu dowodu wniesienia opłaty parkingowej (biletu kontrolnego, abonamentu, karty opłaty ryczałtowej) oraz faktycznego nieuiszczenia opłaty parkingowej, z których tylko ta ostatnia sytuacja obwarowana jest sankcją w postaci opłaty dodatkowej.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w swoim wyroku przyjął domniemanie, że fakt nieokazania dowodu uiszczenia opłaty za parkowanie w sposób określony w zaskarżonej uchwale wskazuje, że opłata ta nie została uiszczona. Natomiast osoby, które nie umieściły dowodu uiszczenia opłaty parkingowej za przednią szybą pojazdu, a mimo to należycie opłaciły postój pojazdu w strefie, mogą skorzystać z trybu reklamacyjnego przewidzianego w § 5 ust. 4 Regulaminu funkcjonowania Strefy Płatnego Parkowania Niestrzeżonego.
Rzecznik stoi na stanowisku, że zgodnie z art. 94 Konstytucji, organy samorządu terytorialnego, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Przepisy prawa miejscowego, jako przepisy o charakterze wykonawczym do ustawy, mogą tylko rozwijać lub uzupełniać ustawę i to tylko w takim zakresie, jaki został wskazany w delegacji zawartej w ustawie.
W art. 13b ust. 4 pkt 3 ustawy o drogach publicznych, ustawodawca upoważnił radę miasta do określenia w uchwale ustanawiającej strefę płatnego parkowania sposobu pobierania opłaty za postój pojazdów samochodowych w tej strefie. Ze wspomnianego upoważnienia ustawowego nie wynika uprawnienie rady do zdefiniowania w uchwale wprowadzającej strefę płatnego parkowania pojęcia "nieuiszczenie opłaty za parkowanie". Nie można także wskazać innego przepisu ustawy o drogach publicznych, który uprawniałby organ stanowiący gminy do ustalenia w akcie prawa miejscowego znaczenia tego pojęcia.
W ocenie Rzecznika zaakceptowanie przez sąd możliwości zamieszczenia w uchwale ustanawiającej strefę płatnego parkowania definicji pojęcia "niewniesienie opłaty za parkowanie", odmiennej znaczeniowo od ustawowego rozumienia tego zwrotu, oznacza, że sąd dokonał nie tylko rozszerzającej, ale także celowościowej wykładni przepisów upoważniających. Przepis kompetencyjny należy interpretować w sposób ścisły i literalny, a rekonstrukcja normy kompetencyjnej powinna być dokonywana w oparciu o reguły językowe, tak aby ograniczyć swobodę decyzyjną w przyznawaniu lub przypisywaniu sobie przez dane organy kompetencji w oparciu o mniej precyzyjne reguły celowościowe czy funkcjonalne.
Ponadto Rzecznik stoi na stanowisku, że WSA mylnie zinterpretował także przepis art. 13f ust. 1 ustawy o drogach publicznych, który stanowi, że za nieuiszczenie opłat za postój pojazdu w strefie płatnego parkowania pobiera się opłatę dodatkową. Wskazać należy, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądów administracyjnych przesłankę ustawową do obciążania opłatą dodatkową podmiotów parkujących pojazdy w strefie płatnego parkowania stanowi stwierdzenie obiektywnie istniejącego faktu parkowania pojazdu bez uiszczenia opłaty parkingowej, nie zaś domniemanie wysnute na podstawie okoliczności umieszczenia bądź nieumieszczenia w określonym miejscu stosownego dowodu opłaty.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego przepis art. 13b ust. 4 pkt 3 w związku z art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o drogach publicznych nie uprawnia rady gminy (rady miasta) do definiowania ustawowych pojęć – zwłaszcza tych, z którymi ustawodawca związał pobieranie dodatkowej opłaty, jako świadczenia mającego charakter ustawowej represji za niewykonanie obowiązku uiszczenia opłaty parkingowej. O ile więc Rada Miejska była uprawniona do określenia sposobu pobierania opłaty parkingowej, czemu dała wyraz w § 3 Regulaminu Funkcjonowania Strefy Płatnego Parkowania Niestrzeżonego, o tyle bez wyraźnego w tym zakresie upoważnienia nie mogła ustalić definicji określenia użytego w art. 13f ust. 1 ustawy o drogach publicznych. Nieprawidłowo zatem Sąd I instancji uznał przepis § 4 ust. 4 Regulaminu Funkcjonowania Strefy Płatnego Parkowania Niestrzeżonego za mający ustawową podstawę do jego sformułowania i w konsekwencji tego odmówił stwierdzenia jego nieważności.