Wystąpienie do Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania w sprawie systemu wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie z dnia 2019-02-19.
Wystąpienie do Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania w sprawie systemu wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.
Rzecznik Praw Obywatelskich zasygnalizował kolejne rozwiązania, w zakresie poprawy systemu wsparcia oferowanego osobom pokrzywdzonym przemocą w rodzinie, które wymagają pilnego wdrożenia do krajowego porządku prawnego. W pierwszej kolejności wskazał, że konieczne jest rozszerzenie kręgu osób uprawnionych do korzystania ze środków wsparcia przewidzianych na gruncie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie o osoby, które doznają przemocy ze strony byłego małżonka lub partnera. Takie zobowiązanie wynika wprost z definicji „przemocy domowej” określonej w art. 3 lit. b Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (dalej jako: Konwencja Stambulska).
Rzecznik podkreślił, że obecnie obowiązujące ustawodawstwo w zakresie przeciwdziałania przemocy domowej nie spełnia powyższych standardów – ustawa przyznaje ochronę prawną tylko przed aktami przemocy ze strony członka rodziny w rozumieniu art. 115 § 11 Kodeksu karnego oraz osoby, która zamieszkuje lub gospodaruje wspólnie z osobą pokrzywdzoną (art. 2 ust. 1 ustawy). Obecna konstrukcja przepisu sprawia zatem, że osoby doznające przemocy ze strony niezamieszkujących wspólnie byłych partnerów lub małżonków są pozbawione niezbędnego wsparcia ze strony władz publicznych.
Ponadto, Rzecznik zwrócił uwagę na istotne wnioski płynące z analizy przeprowadzonej przez ekspertów Europejskiego Instytutu ds. Równości Kobiet i Mężczyzn w zakresie konieczności efektywnego gromadzenia danych statystycznych dotyczących zjawiska przemocy wobec kobiet w bliskich związkach. Z opracowania wynika, że obecnie funkcjonujące w Polsce rozwiązania w tym zakresie są dalece niewystarczające – polskie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości osiągają w pełni tylko jeden z trzynastu wskaźników, których osiągnięcie spełnia standard minimalny wymagany przez Konwencję Stambulską i dyrektywę PE o prawach ofiar dotyczący obowiązku gromadzenia danych o tym zjawisku (tj. dotyczący liczby kobiet zgłaszających przypadek zgwałcenia przez mężczyznę w skali rocznej). Tymczasem Konwencja Stambulska wymaga m.in. gromadzenia oddzielnych danych statystycznych, w odpowiednim podziale i w regularnych odstępach czasu, dotyczących przypadków wszystkich form przemocy fizycznej, psychicznej, seksualnej i ekonomicznej wobec kobiet; wspierania badań dotyczących wszystkich form przemocy w celu poznania ich przyczyn i skutków, częstości występowania oraz karalności, a także skuteczności działań podejmowanych w celu wykonania konwencji, oraz przeprowadzania badań ludności, w regularnych odstępach czasu, by oceniać skalę i tendencje w stosowaniu wszystkich form przemocy.
Rzecznik zwrócił się do Pełnomocnika – jako do organu odpowiedzialnego za realizację polityki rządu w zakresie równego traktowania, w tym przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na płeć – z prośbą o ustosunkowanie się do ww. rekomendacji oraz o przedstawienie stanowiska dotyczącego ich wdrożenia.