Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie ze skargi kasacyjnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w przedmiocie zgody na refundację leku.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich skarga kasacyjna skarżącej w niniejszej sprawie zasługuje na uwzględnienie w całości. W zaskarżonym orzeczeniu Rzecznik przede wszystkim dostrzegł błędną wykładnię normy prawa materialnego, skutkującą negatywnie w sferze praw i wolności obywatelskich pacjentki. Rzecznik zauważył, że zarówno organ, jak i Wojewódzki Sąd Administracyjny dokonali niewłaściwej wykładni przepisu art. 39 ust. 1 w zw. z art. 12 ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, polegającej na przyjęciu, że wydanie decyzji pozytywnej wymaga spełnienia wszystkich przesłanek refundacyjnych, a niespełnienie choćby jednej wyklucza wydanie zgody na refundację. Literalne brzmienie art. 12 ustawy o refundacji nie wskazuje na obligatoryjność uwzględnienia przez organ, przy wydawaniu decyzji o objęciu refundacją, kumulatywnie wszystkich kryteriów w nim zawartych. Jak wynika z art. 39 ust. 3e ustawy o refundacji, organ odmawia wydania zgody na refundację w przypadkach expressis verbis wymienionych w niniejszym przepisie. Wśród tych przypadków ustawa nie wymienia sytuacji niespełnienia kryteriów, o których mowa w art. 12 ustawy o refundacji. Ponadto, zdaniem Rzecznika, stanowisko organu jest nie do zaakceptowania w świetle dyrektyw interpretacyjnych. Wykładnia zawsze bowiem wymaga zastosowania wszystkich trzech typów dyrektyw interpretacyjnych, tj. językowych, systemowych i funkcjonalnych. Dokonywana przez Ministra Zdrowia wykładnia obowiązujących przepisów prawa w niedostatecznym stopniu uwzględnia wykładnię celowościową, opartą na Konstytucji, co w efekcie prowadzi do sprzeczności z podstawowymi wartościami konstytucyjnymi, takimi jak prawo do godności, ochrony zdrowia oraz życia ludzkiego.