Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Minister Edukacji Narodowej w sprawie dostępności lekcji etyki i lekcji religii mniejszościowych.

Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił uwagę na zagadnienie dostępności lekcji etyki i lekcji religii mniejszościowych w ramach systemu edukacji szkolnej. Ograniczenia dostępności do zajęć religii mniejszościowych i etyki, a także szczegółowe rekomendacje co do działań, których podjęcie pozwoliłoby ograniczenia te wyeliminować, zostały przedstawione w raporcie Biura Rzecznika Praw Obywatelskich pt. „Dostępność lekcji religii wyznań mniejszościowych i lekcji etyki w ramach systemu edukacji szkolnej. Analiza i zalecenia”. Zarówno problemy zgłaszane przez rodziców, uczniów, organizacje pozarządowe oraz przedstawicieli kościołów mniejszościowych, jak i wspomniane wyżej rekomendacje nadal pozostają aktualne.

W ocenie Rzecznika wszelkie bariery w dostępie do lekcji religii mniejszościowych lub lekcji etyki, czy też nierówne traktowanie uczniów nieuczęszczających na lekcje religii organizowane w szkole stanowią przejawy dyskryminacji ze względu na religię i światopogląd w obszarze edukacji. Rzecznik z niepokojem przyjmuje informacje, że szkoły rzadko powiadamiają rodziców i uczniów o możliwości zorganizowania, na ich życzenie, lekcji religii mniejszości wyznaniowych i lekcji etyki. Powyższy problem był już przedmiotem wystąpienia z 8 listopada 2016 r. Rzecznik uzyskał wtedy odpowiedź, że obowiązek ten jest spełniany poprzez zamieszczenie na stronie internetowej resortu edukacji informacji dotyczącej organizowania zajęć z religii i etyki w publicznych przedszkolach i szkołach w roku szkolnym 2016/2017. Obecnie jednak, podobnie jak w ubiegłym roku szkolnym na stronie internetowej Ministerstwa, takiej informacji nie ma. Zdaniem Rzecznika nawet jednak gdyby została tam zamieszczona, to taka forma informowania rodziców i uczniów o przysługujących im prawach jest dalece niewystarczająca.

Dlatego Rzecznik zwrócił się do Minister z prośbą o podjęcie działań, których celem będzie nowelizacja rozporządzenia w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach tak, aby na dyrektorów szkół nałożony został obowiązek informowania rodziców i uczniów o możliwości i zasadach organizacji lekcji religii lub lekcji etyki.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej w piśmie z 24 października 2018 r. w pełni podzielił stanowisko Rzecznika, iż bariery w dostępie do lekcji religii mniejszościowych lub lekcji etyki, czy też nierówne traktowanie uczniów nieuczęszczających na lekcje religii organizowane w szkole mogą stanowić przejawy dyskryminacji ze względu na religię i światopogląd. Zgodził się także, że niezbędna jest nowelizacja przepisów ustawowych. Podsekretarz Stanu zapewnił, że podczas kolejnej nowelizacji ustawy o systemie oświaty, w projekcie przygotowywanym przez MEN, zostaną przedstawione propozycje zmian w tym zakresie. Dopiero w konsekwencji przyszłych zmian ustawowych możliwe będzie wydanie nowych przepisów wykonawczych, które uwzględniałyby przedstawione przez Rzecznika propozycje zmian w organizacji nauczania religii.