Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych w sprawie publikowania wyroków Trybunału Konstytucyjnego w postaci niezanonimizowanej.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynęła indywidualna skarga w sprawie publikacji orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w Dzienniku Ustaw w postaci niezanonimizowanej. Przedstawiony problem dotyczy konkretnej osoby skarżącej, ale jednocześnie ma charakter systemowy, naruszający prawo do prywatności i prawo do ochrony danych osobowych.

Rzecznik zwrócił uwagę, że obowiązek publikacji orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego wynika zarówno z Konstytucji, z ustawy o TK, jak i z ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Obowiązek publikacji orzeczeń TK w Dzienniku Ustaw ma zatem podstawę w obowiązującym prawie. Niemniej jednak żaden z przepisów nie określa, jaki zakres treści orzeczenia TK powinien zostać opublikowany w dzienniku urzędowym. W ocenie Rzecznika przepisy te nie powinny zatem stać na przeszkodzie anonimizacji orzeczeń TK, które zostały wydane w wyniku rozpatrzenia skargi konstytucyjnej.

Rzecznik podniósł również kwestię oceny działań związanych z publikacją wyroku TK w kontekście przepisów RODO. Bez wątpienia informacja o wyroku TK i podanie go do publicznej wiadomości stanowi realizację ważnego interesu publicznego. Jednak publikacja wyroku TK wraz z danymi osoby zainteresowanej może prowadzić do naruszenia istoty prawa do ochrony danych osobowych, przy jednoczesnym braku środków ochrony tego prawa. Podstawowa przesłanka wynikająca z art. 9 ust. 2 lit. g RODO, w ocenie Rzecznika, może zatem nie być spełniona. Rzecznik wskazał zatem, że przepisy ustawy o TK dotyczące zarządzenia publikacji wyroku TK muszą być stosowane zgodnie z RODO, jako aktem prawa UE mającym pierwszeństwo w razie kolizji z ustawą.

W związku z powyższym, w szczególności mając na uwadze konstytucyjne gwarancje prawa do ochrony prawnej życia prywatnego (47 Konstytucji), a także prawa do ochrony danych osobowych, w zakres którego wchodzi m.in. zakaz pozyskiwania, gromadzenia i udostępniania innych informacji o obywatelach niż niezbędne w demokratycznym państwie prawnym (art. 51 ust. 2 Konstytucji) oraz wzmocnioną ochronę danych osobowych osób fizycznych przewidzianą w RODO, Rzecznik nabrał wątpliwości co do prawidłowego stosowania przepisów zobowiązujących do publikowania orzeczeń TK w dziennikach urzędowych w postaci niezanonimizowanej.

Rzecznik zwrócił się z prośbą o ustosunkowanie się do przedstawionego wyżej problemu indywidualnego i systemowego oraz o rozważenie podjęcia właściwych działań w zakresie kompetencji Prezesa UODO wynikających z art. 57 ust. 1 RODO, związanych z przedstawionym problemem.

 

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych w piśmie z 28 września 2018 r. poinformowała, że Organ ochrony danych osobowych na gruncie dotychczasowych przepisów o ochronie danych osobowych zakwestionował publikację w Biuletynie Informacji Publicznej orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w postaci niezanonimizowanej. Stanowisko to zostało podzielone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny, który stwierdził, że prezes Trybunału Konstytucyjnego może publikować orzeczenia TK w BIP dopiero po poddaniu ich anonimizacji. Wskazane rozstrzygnięcie nie dotyczyło jednak publikacji wyroków Trybunału w Dzienniku Ustaw. Niemniej Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych podziela wątpliwości Rzecznika co do dotychczasowej praktyki w tym zakresie. Zdaniem Prezesa publikowanie w publikatorach urzędowych lub na stronie internetowej orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, zainicjowanych skargą konstytucyjną osób fizycznych, powinno być możliwe wyłącznie po poddaniu ich anonimizacji.