Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie funkcjonowania systemu ratunkowego dostępu do technologii lekowych z dnia 2018-08-10.
Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie funkcjonowania systemu ratunkowego dostępu do technologii lekowych.
Procedura ratunkowego dostępu do technologii lekowych miała umożliwić ciężko chorym pacjentom uzyskanie indywidualnej zgody na pokrycie kosztów leku, który w danym wskazaniu nie jest świadczeniem gwarantowanym, jeżeli jest to niezbędne dla ratowania życia lub zdrowia świadczeniobiorcy i jest to uzasadnione oraz poparte wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej. W praktyce klinicznej dochodzi bowiem do sytuacji, w których do ratowania zdrowia i życia konieczne jest zastosowanie konkretnego leku lub innej technologii medycznej, które nie figurują w wykazie świadczeń gwarantowanych. Procedura ta miała stanowić wypełnienie obowiązku moralnego państwa wobec chorych, którzy wymagają niestandardowego leczenia oraz miała umożliwić skuteczne leczenie nietypowych, rzadkich chorób.
Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił uwagę, że ograniczenie wynikające z obecnych regulacji ustawowych, stosowanej praktyki, nadmiernego formalizmu i niedostatecznej wiedzy na temat procedury o ratunkowym dostępie do technologii lekowych (zarówno wśród lekarzy, jak i pacjentów) utrudniają ubezpieczonym dostęp do leczenia w ramach indywidualnej zgody, co czyni tę procedurę iluzoryczną. Ofiarami tej sytuacji są walczący o życie pacjenci, w tym dzieci, których prawo do leczenia jest ograniczane. Ustawa nie określa, z jakich konkretnie środków ma być finansowany ratunkowy dostęp do technologii lekowej, wskazując jedynie na Narodowy Fundusz Zdrowia, jako podmiot zobowiązany do finansowania kosztów leków. W efekcie, zakup przez szpitale leków w ramach omawianej technologii, często bardzo drogich, odbywa się kosztem innych procedur medycznych. W związku z tym lekarze, z obawy o finanse szpitala, niechętnie występują z wnioskami do Ministra Zdrowia o wyrażenie indywidualnej zgody na pokrycie kosztów leku. Ponadto, nawet zgoda Ministra Zdrowia na pokrycie kosztów leku nie oznacza, że pacjent otrzyma potrzebny lek w pożądanym terminie. Przyjęta obecnie praktyka uniemożliwia również niezwłoczne podanie przez szpital pacjentowi niezbędnego leku zakupionego poza szpitalem, np. przekazanego w formie darowizny przez fundację lub inną organizację pozarządową, ponieważ wymagana jest w tym przypadku uprzednia odmowa Ministra Zdrowia na pokrycie kosztów leku w ramach ratunkowego dostępu do technologii lekowej.
W ocenie Rzecznika ratunkowy dostęp do technologii lekowych wymaga zmian w kierunku zwiększenia dostępności i uproszczenia procedury uzyskania indywidualnej zgody Ministra Zdrowia na pokrycie kosztów leku, a także zapewnienia realnych środków finansowych na ten cel. W związku z tym Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o zajęcie stanowiska w niniejszej sprawie oraz przekazanie informacji na temat działań podjętych w tej materii.