Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie umożliwienia niepełnosprawnym sędziom obniżenia wymiaru zadań w związku z obniżoną normą czasu pracy.

Na podstawie jednej ze skarg badanych w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich ujawnił się problem rozbieżnych stanowisk Ministerstwa Sprawiedliwości oraz Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w kwestii możliwości żądania przez niepełnosprawnych sędziów obniżenia wymiaru zadań w związku z obniżoną normą czasu pracy.

Resort sprawiedliwości nie widzi podstaw do możliwości stosowania do sędziów z orzeczonym stopniem niepełnosprawności szczególnych uprawnień wynikających z art. 15 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (dalej jako u.r.o.n.). Natomiast Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej uznaje za konieczne stosowanie art. 15 u.r.o.n. również wobec niepełnosprawnych sędziów.

Nie ulega wątpliwości, że czynny sędzia może być osobą niepełnosprawną w rozumieniu u.r.o.n. Zgodnie z art. 83 u.s.p. czas pracy sędziego określony jest wymiarem jego zadań. Okoliczność ta, w przekonaniu Rzecznika, nie może stanowić przesłanki wykluczającej stosowanie wobec sędziów art. 15 u.r.o.n. tylko z tego powodu, że z przepisu tego wynika odwołanie do wymiaru czasu pracy. W związku z tym niepełnosprawny sędzia powinien mieć, zdaniem Rzecznika, prawo do obniżenia obowiązującego go wymiaru zadań, w stopniu adekwatnym do normy czasu pracy, wynikającej z art. 15 u.r.o.n. Przeciwne stanowisko prowadzi do nieznajdującego konstytucyjnego uzasadnienia gorszego traktowania sędziów wobec pozostałych osób niepełnosprawnych pozostających w zatrudnieniu.

Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o przedstawienie stanowiska w sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości w piśmie z 25 lipca 2018 r. wskazał, że treść przepisów Prawa o ustroju sądów powszechnych, regulujących czas pracy i przydział spraw sędziom nie pozwala na takie zastosowanie wobec nich art. 15 ust. 2 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, które byłoby powiązane z obniżeniem wskaźnika przydziału spraw. Zauważył także, że sędziowie sami organizują sobie pracę i jej czas. Prezesi sądów są natomiast zobowiązani do takiego ukształtowania podziału czynności w sądach, który zapewni m.in. równomierne rozłożenie obowiązków na wszystkich sędziów. Jednocześnie Podsekretarz Stanu poinformował, że w Ministerstwie Sprawiedliwość trwają prace na kompleksowymi rozwiązaniami związanymi z pełnieniem służby przez sędziów, którzy uzyskali orzeczenie o zaliczeniu do określonego stopnia niepełnosprawności.