Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie skargi konstytucyjnej spółki dotyczącej niezgodności z Konstytucją przepisów Prawa o notariacie z dnia 2017-10-31.
Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie skargi konstytucyjnej spółki dotyczącej niezgodności z Konstytucją przepisów Prawa o notariacie.
Kwestionowany przepis art. 110 § 2 Prawa o notariacie zakłada, że za zgodą stron lub na podstawie prawomocnego postanowienia sądu okręgowego, w którego okręgu znajduje się kancelaria notariusza, wypis aktu notarialnego może być wydany również innym osobom niż strony aktu notarialnego lub osoby, dla których zastrzeżono w akcie prawo otrzymania wypisu, a także ich następcy prawni. Sąd orzeka w tym przedmiocie w trybie postępowania nieprocesowego, po wysłuchaniu stron aktu notarialnego, jeżeli stawią się na wezwanie. Postanowienie sądu okręgowego nie podlega zaskarżeniu.
W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich art. 110 § 2 zdanie pierwsze Prawa o notariacie narusza zasadę sprawiedliwości proceduralnej, wywodzoną z Konstytucji. Istotą tej zasady jest możność bycia wysłuchanym, ujawnianie w czytelny sposób motywów rozstrzygnięcia, w stopniu umożliwiającym weryfikację sposobu myślenia sądu oraz zapewnienia przewidywalności dla uczestnika postępowania, przez odpowiednią spójność i wewnętrzną logikę mechanizmów, którym jest poddany. Zdaniem Rzecznika kwestionowany przepis nie spełnia ostatniego warunku zasady sprawiedliwości proceduralnej. Brak jest w tym przepisie jakichkolwiek przesłanek rozstrzygnięcia sądowego, co powoduje, że wydawane na jego podstawie orzeczenie jest arbitralne. Sąd zobowiązany jest bowiem do rozstrzygnięcia sprawy bez przeprowadzenia procesu subsumcji, gdyż nie istnieje norma, która byłaby kryterium oceny konkretnego stanu faktycznego. Rzecznik dodatkowo wskazał, że ze względu na fakt, iż nie są znane kryteria rozstrzygnięcia sądu, uczestnicy postępowania nie wiedzą, w jaki sposób przygotować się do postępowania sądowego oraz na jakie okoliczności gromadzić dowody. W postępowaniu tym brak jest czytelności i przejrzystości, a zatem następuje naruszenie zaufania, jakie musi wytwarzać rzetelna procedura sądowa.
W ocenie Trybunału Konstytucyjnego w niniejszej sprawie istnieje konieczność umorzenia postępowania na podstawie art. 59 ust. 1 pkt 2 ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym tj. z uwagi na niedopuszczalność wydania wyroku. Trybunał zauważył, że istotą i celem skargi konstytucyjnej nie było w rzeczywistości wykazanie naruszenia konstytucyjnych wolności lub praw skarżącej, lecz próba przeciwdziałania niekorzystnemu rezultatowi stosowania prawa i jego skutkom prawnym.