Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Minister Edukacji Narodowej w sprawie skutków reformy oświaty.

Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił uwagę, iż odpowiedź resortu edukacji narodowej na poprzednie wystąpienie w sprawie skutków reformy oświaty dla uczniów klas pierwszych gimnazjów, którzy w roku szkolnym 2016/2017 nie uzyskali promocji do klasy drugiej nie rozwiewa wszystkich wątpliwości Rzecznika w tym zakresie.

Za niewystarczające, w opinii Rzecznika, należy uznać wyjaśnienia Ministerstwa dotyczące obowiązku ponownego zdawania egzaminu na zakończenie szkoły podstawowej. Uczniowie klas pierwszych gimnazjów, którzy w tym roku nie uzyskali promocji do kolejnej klasy, zdawali go już rok temu. Natomiast, po uchwaleniu nowych przepisów oświatowych, będą zobowiązani do zdania go po raz drugi, po ukończeniu klasy ósmej. Uczniowie klas pierwszych gimnazjów, na skutek ukończenia szkoły podstawowej otrzymali już świadectwo ukończenia szkoły, jednakże uchwalenie nowych przepisów oświatowych spowoduje, że takie świadectwo zostanie anulowane, a w przyszłości uczeń taki otrzyma drugie świadectwo ukończenia szkoły podstawowej.

Zastrzeżenia Rzecznika nadal budzi przedstawione w odpowiedzi stanowisko, że tegoroczni niepromowani uczniowie gimnazjów nie będą powtarzać programu, którego nie zaliczyli z różnych przyczyn w roku szkolnym 2016/2017, lecz będą korzystać z całkiem innej podstawy programowej niż ta, która była przeznaczona dla uczniów klas pierwszych gimnazjum. W ocenie Rzecznika, uczniowie klas pierwszych gimnazjów, którzy nie uzyskali promocji do klasy drugiej, nie powinni korzystać z nowej podstawy programowej, a jedynie powtarzać treści przeznaczone dla uczniów klas pierwszych gimnazjów, w ramach starej podstawy programowej.

Ministerstwo nie odniosło się także do problemu, jaki pojawi się w kolejnych latach - nieuzyskanie promocji w roku szkolnym 2017/2018 do klasy trzeciej gimnazjum skutkować będzie powrotem, w nowym roku szkolnym, do klasy ósmej szkoły podstawowej. Podobnie uczniowie klas trzecich dotychczasowego trzyletniego liceum, którzy w roku szkolnym 2021/2022 nie uzyskają świadectwa ukończenia szkoły średniej, zgodnie z regulacjami zawartymi w Przepisach wprowadzających Prawo oświatowe, z dniem 1 września 2022 r. staną się uczniami klasy trzeciej liceum czteroletniego. W ocenie Rzecznika, za niedopuszczalne należy uznać to, że będą oni powtarzać jedną klasę przez dwa lata, skoro będą musieli powtórzyć nie tylko trzecią, ale również ukończyć w kolejnym roku dodatkowo czwartą klasę liceum.

W związku z tym, że proponowane rozwiązania mogą wpływać negatywnie na realizację konstytucyjnego prawa do nauki, Rzecznik zwrócił się do Minister z prośbą o ponowną analizę problemu oraz uzupełnienie stanowiska w przedstawionej sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej w piśmie z 8 września 2017 r. zapewnił, że rozwiązania wdrażające i przejściowe, zaproponowane w Przepisach wprowadzających Prawo oświatowe oraz w rozporządzeniach, umożliwiają efektywne przekształcenie struktury szkolnej, a jednocześnie gwarantują właściwe warunki realizacji obowiązku szkolnego i obowiązku nauki uczniom szkół ulegających wygaszeniu lub przekształceniu. MEN nie podzielił obaw Rzecznika, że proponowane rozwiązania dla uczniów klas pierwszych gimnazjów, którzy w roku szkolnym 2016/2017 nie uzyskali promocji do klasy drugiej, jak również dla niepromowanych uczniów gimnazjów i liceów w kolejnych latach mogą negatywnie wpływać na realizację konstytucyjnego prawa do nauki. W przepisach prawa przygotowano odpowiednie rozwiązania odnoszące się do tych uczniów w warunkach przekształceń ustroju szkolnego. Przygotowana dla tej grupy uczniów ścieżka edukacji umożliwi im kontynuację kształcenia w szkołach nowego ustroju szkolnego.