Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej dotyczące sytuacji opiekunów osób z niepełnosprawnościami, którzy po zakończeniu sprawowania opieki ubiegają się o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi od opiekunów osób z niepełnosprawnościami, którzy po zakończeniu sprawowania opieki ubiegają się o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Jedna z takich skarg dotyczyła osoby ubiegającej się o świadczenie rentowe, wobec której orzeczono całkowitą niezdolność do pracy, i która udowodniła łączny staż ubezpieczeniowy (okresy składkowe i okresy nieskładkowe) w wymiarze ponad 30 lat, w tym ponad 29 lat tylko okresów składkowych. Organ rentowy odmówił jednak przyznania wnioskowanego świadczenia z uwagi na niespełnienie jednego z wymaganych warunków, tj. określonego w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych warunku posiadania okresu składkowego i nieskładkowego w wymiarze 5 lat, przypadającego w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa ośrodek pomocy społecznej nie był zobowiązany do opłacania składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, co spowodowało, że ubezpieczony nie posiadał wymaganego 5-letniego okresu składkowego i nieskładkowego, przypadającego w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy. W konsekwencji osoba z orzeczoną całkowitą niezdolnością do wykonywania zatrudnienia, posiadająca łącznie ponad 30-letni staż ubezpieczeniowy, w tym 29 lat opłacania składek, nie nabędzie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W ocenie Rzecznika w przypadku osób, które zrezygnowały z zatrudnienia w celu sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad chorym członkiem rodziny i legitymują się stażem ubezpieczeniowym przekraczającym 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, jedynym warunkiem wymaganym do uzyskania prawa do świadczenia rentowego powinno być orzeczenie całkowitej niezdolności do pracy.

Rzecznik zwrócił się z prośbą o przedstawienie stanowiska w sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w piśmie z 20 czerwca 2017 r. poinformował, że zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów został powołany międzyresortowy Zespół do spraw Opracowania Rozwiązań w zakresie Poprawy Sytuacji Osób Niepełnosprawnych i Członków ich Rodzin. Do zadań Zespołu należy opracowanie analizy aktualnej sytuacji osób niepełnosprawnych i członków ich rodzin oraz kompleksowych rozwiązań w zakresie poprawy ich sytuacji. Celem prac Zespołu jest również opracowanie propozycji rozwiązań legislacyjnych i systemowych mających na celu poprawę sytuacji osób niepełnosprawnych i członków ich rodzin. Resort rodziny, pracy i polityki społecznej zwrócił się do Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych, a jednocześnie Przewodniczącego ww. Zespołu, z propozycją zainicjowania na forum Zespołu dyskusji w przedmiocie konieczności zmiany obowiązujących przepisów w kierunku zapewnienia ochrony rentowej osobom, które z uwagi na legitymowanie się odpowiednio długim stażem ubezpieczeniowym w okresie pobierania świadczeń opiekuńczych nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia.