Wystąpienie do Prezes Rady Ministrów w sprawie pomocy mieszkaniowej dla osób najuboższych z dnia 2016-03-17.
Wystąpienie do Prezes Rady Ministrów w sprawie pomocy mieszkaniowej dla osób najuboższych.
Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Prezes Rady Ministrów z prośbą o przedstawienie zamierzeń Rządu dotyczących pomocy mieszkaniowej dla osób najuboższych, a także informacji na temat planowanych bądź prowadzonych prac nad zmianą ustawy o ochronie praw lokatorów.
Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich niezmiennie kierowanych jest wiele skarg od osób najuboższych, oczekujących latami na otrzymanie lokalu komunalnego bądź socjalnego, bez perspektyw na realną poprawę swojej sytuacji mieszkaniowej. Sprawy związane z rozwojem budownictwa mieszkaniowego i zaspokajaniem potrzeb mieszkaniowych osób o niskich dochodach nie były przedmiotem należytej uwagi ze strony kolejnych ekip rządowych, mimo że jest to konstytucyjny obowiązek władz publicznych.
Gminy mają bardzo ograniczone możliwości realizacji obowiązku zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej, wynikającego z ustawy o ochronie praw lokatorów i nie są w stanie samodzielnie doprowadzić do poprawy sytuacji mieszkaniowej na swoim terenie. Brakuje wolnych lokali komunalnych, a także środków finansowych na budowę nowych mieszkań. Problem uległ nasileniu w ciągu ostatnich kilku lat. W ocenie Rzecznika niezbędne jest wsparcie finansowe gmin ze strony budżetu państwa oraz zmotywowanie organów samorządowych do prowadzenia długofalowej polityki mieszkaniowej. Potrzebne są również zmiany w ustawie o ochronie praw lokatorów.
Ponadto władze publiczne powinny wspierać rozwój budownictwa tzw. tanich mieszkań w ramach działań podejmowanych przez obywateli, ich stowarzyszenia lub organizacje, w tym spółdzielnie mieszkaniowe lub towarzystwa budownictwa mieszkaniowego, a także wspierać inne formy przedsiębiorczości obywateli w sferze zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, np. w postaci funkcjonowania tzw. społecznych agencji najmu.
Rzecznik zasygnalizował również potrzebę przeciwdziałania zjawisku tzw. wykluczenia mieszkaniowego, które dotyczy osób mieszkających w warunkach nie spełniających podstawowych standardów budowlanych i cywilizacyjnych (dostęp do mediów - gazu, ogrzewania, bieżącej wody, kanalizacji), a także osób zagrożonych eksmisją, mieszkających w lokalach zadłużonych, których liczba co roku wzrasta. Z danych ostatniego Narodowego Spisu Powszechnego przeprowadzonego w 2011 r. wynika, że w warunkach poniżej podstawowych standardów mieszka aż 5,3 mln osób (14% ludności Polski), co sytuuje Polskę na jednym z ostatnich miejsc w Unii Europejskiej.