Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Obrony Narodowej w sprawie ochrony kobiet w ciąży przed zwolnieniem z zawodowej służby wojskowej.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich zwróciła się kobieta zwolniona z zawodowej służby wojskowej w czwartym miesiącu ciąży. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, kobieta będąca żołnierzem służby kontraktowej może zostać zwolniona ze służby do 6 tygodni przed urodzeniem dziecka, z uwagi na upływ czasu określonego w kontrakcie. Przepisy ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych przewidują ochronę przed zwolnieniem w okresie urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego lub urlopu rodzicielskiego. Nie chronią jednak przed zwolnieniem żołnierzy – kobiet będących w ciąży, podczas gdy pragmatyki pozostałych służb mundurowych taką ochronę zapewniają.

Z Konstytucji RP wynika szczególna rola organów władzy publicznej we wspieraniu macierzyństwa. Również przepisy unijne gwarantują określony standard ochrony zatrudnienia kobiet w ciąży. Wydaje się więc, że polskie przepisy nadal tego standardu nie spełniają. Tymczasem orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE wskazuje wyraźnie, że nieprzychylne traktowanie kobiety ze względu na ciążę lub macierzyństwo stanowi bezpośrednią dyskryminację ze względu na płeć.

Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministra Obrony Narodowej z prośbą o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w celu wyeliminowania przedstawionego problemu.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Obrony Narodowej zgodził się ze stanowiskiem Rzecznika Praw Obywatelskich. W piśmie z dnia 25 kwietnia 2016 r. potwierdził, że niezbędne jest wypracowanie dodatkowych rozwiązań, które zapewnią odpowiednią ochronę żołnierza-kobiety w ciąży będącej w służbie kontraktowej. Zdaniem Ministra przepis art. 111a ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych powinien otrzymać następujące brzmienie:
„Art. 111a zwolnienie żołnierza zawodowego, na podstawie art. 111 pkt 8:
1) w okresie ciąży, jeżeli zwolnienie ze służby miałoby nastąpić po upływie trzeciego miesiąca ciąży, następuje w dniu porodu;
2) przebywającego na urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowym urlopie macierzyńskim, dodatkowym urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie ojcowskim lub urlopie rodzicielskim, następuje z pierwszym dniem po zakończeniu tego urlopu”.
Minister poinformował, że taka zmiana zostanie zaproponowana przy najbliższej nowelizacji ustawy o służbie wojskowej żołnierzy.