Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Prokuratora Generalnego w sprawie uchylania się od obowiązku płacenia alimentów.

Podczas spotkania w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich przedstawicielki Stowarzyszenia Poprawy Spraw Alimentacyjnych „Dla Naszych Dzieci” zwróciły uwagę na kwestię skuteczności ścigania przestępstwa niealimentacji. Problem dotyczy około 190 tysięcy osób uchylających się od płacenia alimentów. Według dostępnych danych kwota zadłużenia alimentacyjnego wynosi 6,8 mld złotych.

Zdaniem przedstawicielek Stowarzyszenia obecna konstrukcja przepisu kodeksu karnego dotyczącego przestępstwa niealimentacji znacznie ogranicza możliwość ścigania sprawców tych czynów. Stowarzyszenie postuluje odpowiednią zmianę treści tego przepisu, tak aby karalne było już samo uchylanie się od obowiązku płacenia alimentów. Użyte obecnie sformułowanie o uporczywym uchylaniu się od obowiązku alimentacyjnego i narażaniu osób uprawnionych do alimentów na brak możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych powodują, że czyn ten często nie jest ścigany i karany, a postępowania są umarzane.

Rzecznik prosi o przedstawienie stanowiska w sprawie postulatów zgłoszonych przez Stowarzyszenie oraz przekazanie danych dotyczących ścigania i karania tego rodzaju przestępstw, a także analizy skuteczności działań organów ścigania i egzekwowania orzeczeń sądowych.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

W piśmie z 22 lutego 2016 r. Prokurator Generalny przedstawił dane statystyczne dotyczące postępowań karnych w sprawach ścigania przestępstwa nie alimentacji w latach 2010 – 2015. Jednocześnie wskazał, że istotna liczba decyzji o odmowie wszczęcia postępowania karnego albo o jego umorzeniu na etapie postępowania przygotowawczego nie świadczy o nieefektywnym podejmowaniu przez organ postępowania karnego czynności procesowych w takich sprawach. Stanowi natomiast rezultat rozdźwięku, jaki zachodzi pomiędzy społecznym postrzeganiem istoty zjawiska niealimentacji oraz jego uregulowaniem wynikającym z kodeksu karnego. Przestępstwo niealimentacji nie sprowadza się bowiem do zaniechania uiszczania alimentów przez osobę do tego zobowiązaną. Warunkiem karalności są dodatkowe okoliczności charakteryzujące zachowanie sprawcy oraz określające rezultat tego zachowania.