Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie terminowego wypłacania dopłat dla rolników.

Wielu rolników nadal nie otrzymało dopłat za rok 2015. Nie mogą oni także uzyskać jednoznacznych informacji z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o planowanym terminie wypłaty należnych im świadczeń.

Zaniepokojenie budzą znaczne różnice w terminie wypłaty dopłat. Część rolników otrzymała już dopłaty jesienią 2015 r. Do tej pory dopłaty za rok ubiegły były wypłacane wszystkim rolnikom w terminie do końca marca roku następnego. Ostateczny termin wypłacenia świadczeń upływa 30 czerwca 2016 r., jednak dotychczas Agencja wypłaciła mniej niż połowę wszystkich świadczeń. Tymczasem rolnicy podejmują szereg nakładów zwłaszcza na początku roku kalendarzowego. W planowaniu swoich inwestycji uwzględniają również oczekiwane środki uzyskiwane z dopłat.

Obecna sytuacja budzi wątpliwości z punktu widzenia konstytucyjnej zasady równości, a także zasady zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa. Z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego wynika, że dla zachowania zgodności z zasadą zaufania obywateli do państwa istotny jest przede wszystkim sposób interpretacji prawa przyjęty w praktyce przez organy państwowe stosujące prawo. Oznacza to w tym przypadku, że rolnicy, po spełnieniu wymaganych warunków, mają prawo oczekiwać przejrzystych zasad wypłacania dopłat i terminowego działania ARiRM. Propozycja Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi dotycząca kredytów preferencyjnych dla rolników oczekujących na płatności bezpośrednie może nie rozwiązać problemu, ponieważ wiąże się ze spełnieniem dodatkowych formalności.Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przedstawienie stanowiska w sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi w odpowiedzi z 15 marca 2016 r. poinformował Rzecznika, że rok 2015 był pierwszym rokiem stosowania nowego systemu płatności bezpośrednich, który został ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013, co wiązało się z koniecznością wprowadzenia nowego systemu informatycznego służącego do obsługi wprowadzonych mechanizmów wsparcia bezpośredniego.
Minister wskazał, że poprzednie kierownictwo ARiMR dopuściło się szeregu zaniedbań w tym zakresie, co doprowadziło do opóźnień we wdrażaniu systemu. Z treści uzyskanej przez Rzecznika odpowiedzi wynika jednak, że Ministerstwo podjęło szereg działań mających na celu przyspieszenie wypłacania dopłat i zmniejszenie dolegliwości już powstałych opóźnień.
W wyniku działań Ministerstwa zwiększono kwotę wypłaconych zaliczek na poczet płatności bezpośrednich i od końca 2015 roku systematycznie zwiększa się kwota wypłaconych dopłat. Do dnia 8 marca wypłacono 49% całkowitej kwoty przeznaczonej na ten cel. Podjęto również szereg działań mających na celu jak najszybsze uruchomienie potrzebnego systemu informatycznego.
Ministerstwo zapewniło, że wszystkie dopłaty zostaną wypłacone w określonym przez prawo terminie, a więc do 30 czerwca 2016 roku. Jednocześnie poinformowało, że dla rolników, którzy otrzymają dopłaty w późniejszym niż zwyczajowy terminie, został przygotowany specjalny instrument pomocowy w formie nieoprocentowanego kredytu na sfinansowanie kosztów produkcji rolnej.