Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych w sprawie problemów osób głuchych i głuchoniewidomych.

Z badań przeprowadzonych przez Rzecznika Praw Obywatelskich wynika, że z obowiązków nałożonych ustawą o języku migowym nie wywiązuje się ponad jedna czwarta urzędów w przypadku osób głuchych i ponad trzy czwarte urzędów w przypadku osób głuchoniewidomych. W ocenie Rzecznika dla urzeczywistnienia prawa osób głuchych i głuchoniewidomych do porozumiewania się w sprawach urzędowych, niezbędne są zmiany zarówno przepisów, jak i praktyki stosowania ustawy. Usługi tłumaczeniowe dla osób głuchych i głuchoniewidomych powinny być dostępne we wszystkich instytucjach finansowanych lub współfinansowanych ze środków publicznych. W szczególności dotyczy to podmiotów leczniczych. Wyniki badań wskazują bowiem na przypadki, gdy osoby głuche lub głuchoniewidome nie korzystały z prawa do opieki zdrowotnej z powodu bariery komunikacyjnej. W ocenie Rzecznika nie powinno wymagać się od tych osób orzeczenia o niepełnosprawności, które obecnie jest warunkiem dostępu do bezpłatnych usług tłumaczeniowych. Należy także uregulować kwestię refundacji kosztów tłumacza wynajętego przez osobę głuchą lub głuchoniewidomą ze środków podmiotu zobowiązanego, przeznaczonych na ten cel. Regulacja ta powinna być niezależna od możliwości finansowania usług tłumacza języka migowego lub tłumacza przewodnika ze środków powiatu. Konieczne jest także zwiększenie nadzoru nad realizacją przepisów ustawy o języku migowym. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o poinformowanie o zajętym stanowisku.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych (27.01.2016 r.) zapewnił, że na bieżąco analizuje funkcjonowanie ustawy o języku migowym i innych środkach komunikowania się, m.in. na podstawie informacji przekazywanych przez organy administracji publicznej.
W apelu wystosowanym w 2014 r. do dyrektorów generalnych wszystkich ministerstw oraz starostw powiatowych i urzędów gminnych, Pełnomocnik Rządu podkreślił konieczność zapewnienia, w trosce o należytą obsługę osób doświadczających trudności w komunikowaniu się, świadczenia usług tłumaczy języka migowego na najwyższym poziomie. Obecnie brakuje państwowego systemu certyfikowania tłumaczy języka migowego, który pozwoliłby na zbudowanie odpowiedniego zasobu kadrowego. Dopóki taki system nie zostanie opracowany i wdrożony, niezasadne wydaje się nakładanie obowiązku zatrudniania tłumaczy języka migowego na kolejne podmioty.
Jednocześnie Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych wyjaśnił, że osoby niesłyszące mogą ubiegać się o dofinansowanie ze środków PFRON korzystania z usług tłumacza języka migowego podczas wizyty u lekarza, na podstawie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Przepisy tej ustawy dotyczą osób, których niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem o niepełnosprawności. Osoby, które nie posiadają orzeczenia, nie mogą ubiegać się o to dofinansowanie.