Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w sprawie realizacji wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczących osadzonych niebezpiecznych.

Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał w dniu 16 lutego 2016 r. kolejne niekorzystne dla Polski wyroki dotyczące więźniów niebezpiecznych (sprawa Paluch v. Polska oraz Świderski v. Polska), zasądzając na rzecz skarżących kwoty po kilka tysięcy euro.

RPO ponownie apeluje o zasadniczą zmianę praktyki postępowania z więźniami niebezpiecznymi. Konieczne jest przyjęcie zasad postępowania z tymi osadzonymi, które będą spełniać standardy wynikające z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

W szczególności należy stosować tylko takie obostrzenia związane z reżimem więźniów niebezpiecznych, które są niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa zakładu karnego. Warunki osadzenia powinny zostać dostosowane do indywidualnych zachowań i cech osobowych. Ponadto decyzje o zakwalifikowaniu do kategorii więźniów niebezpiecznych lub o przedłużeniu tego statusu powinny zawierać szczegółowe uzasadnienie. Przedłużanie statusu więźnia niebezpiecznego nie może sprowadzać się do powtarzania powodów wskazanych w pierwszej decyzji kwalifikującej do tej kategorii więźniów. Rzecznik prosi o przedstawienie stanowiska w sprawie i poinformowanie o podjętych działaniach.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Dyrektor Generalny Służby Więziennej w piśmie z 1 kwietnia 2016 r. wyjaśnił, że orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu w sprawach związanych z przestrzeganiem praw osób osadzonych w jednostkach penitencjarnych jest przedmiotem stałej uwagi kierownictwa Służby Więziennej.
Centralny Zarząd Służby Więziennej pozostaje w ciągłym kontakcie zarówno z Departamentem Współpracy Międzynarodowej i Praw Człowieka w Ministerstwie Sprawiedliwości, jak i z Departamentem Postępowań przed Międzynarodowymi Organami Ochrony Praw Człowieka w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Przedstawiciele Służby Więziennej uczestniczą także w spotkaniach roboczych Zespołu ds. Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, stanowiącego organ opiniodawczo-doradczy Prezesa Rady Ministrów.
W odpowiedzi poinformowano ponadto, że orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczące praw osób pozbawionych wolności publikowane są na stronie intranetowej Służby Więziennej. O publikacjach tych informowani są dyrektorzy okręgowi Służby Więziennej. Zobowiązuje się ich również do zapoznania z treścią tych orzeczeń funkcjonariuszy i pracowników podległych im jednostek penitencjarnych.
Na szkoleniu zorganizowanym 7-11 marca br. w Ośrodku Doskonalenia Kadr Służby Więziennej omówiono kluczowe orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka podjęte w sprawach przeciwko Polsce. Szczególną uwagę poświęcono zagadnieniom poprawy wartości merytorycznej przygotowywanych decyzji kwalifikacyjnych i weryfikacyjnych oraz konieczności unikania schematycznego powielania decyzji o przedłużeniu osadzonemu statusu „niebezpiecznego”.
W trakcie szkolenia podkreślano również, że niezbędne jest podawanie konkretnych zachowań osoby pozbawionej wolności uzasadniających nadanie tego statusu i wskazywanie faktycznych powodów jego przedłużania od chwili zakwalifikowania do tej kategorii osadzonych, jak i od ostatniej jej weryfikacji.